‘Vergissing’ trof Haags Bezuidenhout
Was het bombardement op het Bezuidenhout in de Tweede Wereldoorlog nu een poging het communistische verzet uit te schakelen, een Brits antwoord op het Englandspiel of hadden de geallieerde piloten zich gewoon vergist?
Over het bombardement op de Haagse wijk doen zestig jaar na dato nog zo veel geruchten de ronde dat de Stichting 3 maart ’45 historicus Carlo Tinschert inschakelde om de waarheid te achterhalen.
Het doel van de geallieerde luchtaanval op 3 maart 1945 was een opslagplaats van de gevreesde V2-raketten in het Haagse Bos. De bommen kwamen echter grotendeels terecht op de Haagse wijk Bezuidenhout, waardoor meer dan 3300 woningen en gebouwen werden verwoest en ruim 510 mensen om het leven kwamen. Over dat laatste aantal wordt nog getwist, omdat er in de wijk veel vluchtelingen woonden, die niet of nauwelijks geregistreerd waren.
Na de oorlog heeft de Nederlandse regering nog wel navraag gedaan in Engeland over het bombardement, maar het antwoord werd afgedaan met: Er is een fout gemaakt en de betrokken officier is gestraft. Ook prins Bernhard, aan wie Tinschert ook wat vragen heeft kunnen stellen, heeft tijdens de oorlog al vragen gesteld over het Bezuidenhout. Ook hij kreeg geen eenduidig antwoord.
Tinschert, tot twee jaar geleden werkzaam bij de sectie luchtmachthistorie van de Koninklijke Luchtmacht, kwam er na graven in onder meer Engelse archieven achter dat de ’vergissing’ op 3 maart 1945 een aantal oorzaken had. De belangrijkste oorzaak was de verwisseling van de horizontale en de verticale coördinaten op de doelkaart.
„Toen ik met die coördinaten aan de slag ging, maakte ik eigenlijk meteen al dezelfde fout. Het doel was 42 horizontaal en 64 verticaal en dat is dus omgedraaid ingetekend op de kaart op het vliegveld in Engeland. De foto’s die tegelijkertijd met het bombardement werden gemaakt, lieten zien dat het grootste deel van de bommenlast nauwkeurig op het verkeerde richtpunt terecht waren gekomen.”
Maar het is te makkelijk om één enkele officier de schuld te geven van het dramatische bombardement, vindt Tinschert. De informatie die de geallieerden hadden over het naast het Haagse Bos gelegen gebied was ook allesbehalve betrouwbaar. Door miscommunicatie over veel schijven begreep de Britse commandant dat het gebied rondom de doelen in een straal van ongeveer 1 kilometer onbewoond was.
„Ook zijn er bijvoorbeeld zonder overleg met de Nederlandse regering in ballingschap middelzware bommenwerpers ingezet in plaats van jachtbommenwerpers. Daardoor was het effect van de aanval velen malen groter.” Ook de wind was harder dan voorspeld en was van richting veranderd.
Naar het fatale bombardement is weinig diepgravend onderzoek gedaan. „Dat was na de oorlog geen prioriteit.” In 1984 kwam historicus A. Korthals Altes in zijn boek ”Luchtgevaar” al wel tot de conclusie dat er iets mis was gegaan met de coördinaten. Tinschert hoopt dat zijn onderzoek een eind maakt aan de meest wilde speculaties die nu nog steeds rondgaan over het bombardement op het Bezuidenhout en dat nabestaanden en overlevenden eindelijk een antwoord op hun vragen krijgen.
De stichting 3 maart ’45 organiseert zondag een herdenking met onder meer een concert en een kerkdienst. Het was de bedoeling het onderzoek van Carlo Tinschert deze maand uit te geven in boekvorm. Dat moet echter nog even wachten door gebrek aan sponsorgelden, heeft de stichting laten weten.