Steun voor Von der Leyen als voorzitter Commissie nog niet zeker
Het is nog niet duidelijk of Ursula von der Leyen een tweede termijn als voorzitter van de Europese Commissie wordt gegund. De Duitse heeft 361 van de 720 stemmen van het Europees Parlement nodig. Ze hoopt op steun van in ieder geval haar eigen centrumrechtse EVP, de sociaaldemocraten en het liberale Renew, die samen 401 zetels hebben. De fractiediscipline die in de Haagse politiek bestaat, is er in het Europees Parlement niet. Daarmee zijn voldoende stemmen op voorhand onzeker.
De politieke families bestaan uit veel verschillende nationale partijen, die niet over alles hetzelfde standpunt hebben. Het is daarnaast een geheime, schriftelijke stemming, zodat ‘dissidenten’ met een gerust hart tegen Von der Leyen kunnen stemmen, hoewel de top van de politieke familie vindt dat zij nog eens vijf jaar door mag als voorzitter.
Voor een aantal politieke groeperingen hangt de stem ‘voor’ of ‘tegen’ af van de inhoud van de ‘politieke richtlijnen’ die Von der Leyen donderdagochtend presenteert. Die richtlijnen kunnen grofweg worden vergeleken met het hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB. In het document zet Von der Leyen in grote lijnen uiteen welke koers ze de komende vijf jaar wil varen, op bijvoorbeeld economie, klimaat, migratie en rechtsstaat.
De politieke groeperingen waarmee ze de afgelopen twee weken gesprekken heeft gevoerd om steun voor haar voordracht te verzamelen, hebben dat document nog niet gezien. Daarmee weten ze nog niet of hun wensen zijn gehonoreerd, in ruil waarvoor Von der Leyen op hun steun kan rekenen. Donderdagochtend presenteert ze die in het Europees Parlement en volgt een debat. Vervolgens gaan de politieke families zich beraden en daarna volgt de stemming.
Het gaat echter niet alleen om inhoud, maar zeker ook om de verdeling van posten in het Europees Parlement, zoals de vicevoorzitters en de penningmeesters. De Groenen, die Von der Leyen onder voorwaarden lijken te willen steunen, hebben een aantal posten gekregen. Dat geldt ook voor de rechtse ECR. Dat zal tot enige tevredenheid stemmen.
De uitspraak van het Europees Hof van woensdag, dat oordeelde dat de Europese Commissie onvoldoende inzage heeft gegeven in de aankoopovereenkomsten met farmaceutische bedrijven voor coronavaccins, kan nadelig uitpakken voor Von der Leyen. Dat hebben fracties woensdag laten doorschemeren. Ze hebben er genoeg van dat de Europese Commissie, en met name de voorzitter, het niet zo nauw neemt met openheid.
Het is nog even nagelbijten voor Van der Leyen. De uitslag van de stemming wordt rond 15.00 uur verwacht.
