Pezeshkian kreeg 53,7 procent van de stemmen en versloeg daarmee de zeer conservatieve Saeed Jalili, die 44,3 procent van de stemmen kreeg. Dat meldde een woordvoerder van de verkiezingscommissie zaterdag op de Iraanse staatstelevisie.

Zaterdag circuleerden er nog berichten over een plotselinge stroom aan extra binnengekomen stembiljetten van kiezers die laat hun stem hadden uitgebracht. Dat voedde de vrees dat het regime de uitslag probeerde te beïnvloeden in het voordeel van Jalili toen de peilingen op diens verlies wezen. De officiële uitslag gaf echter later op de dag definitief duidelijkheid.

Er zijn in totaal iets meer dan 30 miljoen stemmen uitgebracht. Pezeshkian sleepte daarvan ruim 16 miljoen in de wacht en Jalili zo’n 13,5 miljoen. De opkomst bij de tweede ronde van de presidentsverkiezingen was 49,8 procent.

Moraalpolitie

Alle andere presidentskandidaten vielen een week eerder al af tijdens de eerste stemronde. Bij die ronde bleven veel van de 61 miljoen Iraanse kiezers thuis, mede als gevolg van een oproep van de oppositie om de stembusgang te boycotten. De opkomst bedroeg toen ongeveer 40 procent, het laagste percentage sinds de islamitische revolutie van 1979. Toen echter bleek dat Pezeshkian in de eerste ronde de meeste stemmen had behaald, is afgelopen vrijdag vermoedelijk toch een aanzienlijk aantal hervormingsgezinde Iraniërs alsnog naar de stembus gegaan.

Zij hopen dat Pezeshkian zijn beloften van hervormingen waar zal maken. De 69-jarige Pezeshkian, een hartchirurg, sprak zich tijdens zijn campagne onder andere uit tegen de omstreden Iraanse moraalpolitie en pleitte voor meer vrijheden voor vrouwen.

„We zullen de hand van vriendschap naar iedereen uitsteken”, zei Pezeshkian zaterdag in zijn overwinningstoespraak, waarin hij benadrukte dat hij met zijn politieke tegenstanders zal samenwerken „voor de vooruitgang van het land”.

Oud-minister van Volksgezondheid Pezeshkian heeft ook gepleit voor een constructieve relatie met westerse regeringen. Hij wordt gesteund door prominente gematigde politici, zoals oud-president Hassan Rohani. Voormalig nucleair onderhandelaar Jalili gold juist als een hardliner. Ook de vorige president, Ebrahim Raisi, stond bekend als een conservatieve hardliner. Hij kwam in mei om het leven door een helikopterongeluk.

Voor veel Iraniërs is verbetering van de slechte economische omstandigheden topprioriteit. Pezeshkian heeft tijdens zijn verkiezingscampagne gezegd dat hij geen structurele verbetering kan beloven als niet ten minste een deel van de internationale sancties tegen het land wordt opgeheven. Daarvoor zal hij toenadering tot de internationale gemeenschap moeten zoeken en concessies rond het omstreden Iraanse atoomprogramma moeten doen.

Wereldvrede

De vraag is of het Westen Pezeshkian voorlopig het voordeel van de twijfel wil geven. Enerzijds heeft het er belang bij dat Iran uit het internationale isolement raakt, zodat meer controle op de nucleaire ambities van Teheran mogelijk is. Anderzijds vormt de Islamitische Republiek met de steun aan Rusland en radicaal-islamitische terreurorganisaties in het Midden-Oosten een dermate groot gevaar voor de wereldvrede, dat de huidige harde lijn niet zomaar kan worden losgelaten.

En vóór alles geldt dat Pezeshkian geen ingrijpende besluiten kan nemen zonder de instemming van grootayatollah Ali Khamenei. De hoogste geestelijk leider heeft het laatste woord bij alle belangrijke beslissingen. Zijn dagen lijken echter geteld, mede gezien zijn broze gezondheid. De vraag is wie hem opvolgt en welke ruimte dat biedt voor de Iraanse president.