KPN zegt de weg van de geleidelijkheid in te slaan, maar voorzitter C. de Jongh van de ondernemingsraad denkt dat de schok groot is onder het personeel. Anders dan bij de grote reorganisatie uit oktober 2001, toen 4800 arbeidsplaatsen moesten verdwijnen, verwacht hij dat weinig mensen intern herplaatst kunnen worden. „Vind bovendien maar eens zo veel bedrijven die onze mensen willen".

De grootste klappen vallen bij de divisie vaste telefonie, die de afgelopen jaren de omzet heeft zien dalen door de sterke opkomst van concurrentie en mobiel bellen. Bij deze divisie zijn momenteel ongeveer 12.000 mensen werkzaam. In eerste instantie zullen vooral ondersteunende functies verdwijnen. Daarna zijn IT–banen en het technische personeel aan de beurt, zo gaf bestuursvoorzitter A. Scheepbouwer dinsdag aan bij de presentatie van de jaarcijfers van zijn concern. De nieuwe banenreductie overschaduwde volledig de cijfers.

KPN behaalde vorig jaar een nettowinst van 1,5 miljard euro tegen 2,7 miljard euro het jaar ervoor. De voormalige telefoniemonopolist kon echter in 2003 een belastingmeevaller van bijna 1,1 miljard euro noteren. De omzet van het concern zakte van 12,9 miljard tot 12,1 miljard euro.

Volgens Scheepbouwer is de reorganisatie onvermijdelijk gezien de huidige omgeving waarin KPN opereert. De topman sprak van een oude wereld, waarin de traditionele vorm van vaste telefonie overheerste, en de nieuwe wereld waarin gebeld zal worden via internettechnologie. Net als de concurrentie wil KPN internet gebruiken om de kosten omlaag te brengen, voor de klanten, maar ook binnen de eigen organisatie.

KPN steekt de komende tijd veel geld in een operatie om over te stappen op internettechnologie. In 2007 hoopt KPN zijn telefooncentrales helemaal op het zogeheten Internet Protocol (IP) te hebben gebaseerd. Daarna gaat het concern pogen om het glasvezel van de centrales door te trekken naar de 30.000 grijze kabelkasten die Nederland nog rijk is om nog snellere verbindingen te kunnen realiseren. Dit alles om een veelvoud aan nieuwe diensten te kunnen bieden, zoals tv–kijken wanneer je wilt en videotelefonie via de vaste lijn.

Voorlopig kleven er nog mitsen en maren aan de plannen. KPN heeft bijvoorbeeld nog geen toestemming van de telecomwaakhond OPTA om internettelefonie te introduceren. Toch is het concern vastbesloten om er in het tweede kwartaal mee te beginnen. Ook wil KPN bellen tegen een vast tarief gaan aanbieden, iets waarbij de OPTA ook nog kan dwarsliggen.

Volgens Scheepbouwer is er geen weg meer terug. „De slag wordt gevoerd rondom breedband. We gaan aanvallen met nieuwe diensten, posities verdedigen die we al hebben en marktleiderschap omzetten in een concurrentievoordeel". Concurrentie is er volgens hem voldoende met bedrijven als BBned, Tiscali, Versatel en Wanadoo die KPN bevechten met internet, telefonie en soms ook tv.

Het gaat nu om het bereiken van een kostenvoordeel, aldus Scheepbouwer. Als alle reorganisatieplannen verlopen zoals voorzien, kan de jaarlijkse kostenbesparing eind 2009 zijn opgelopen tot 850 miljoen euro. De vakbonden vroegen zich echter dinsdag af of er daadwerkelijk achtduizend banen moeten verdwijnen. „Dat aantal is vooral gebaseerd op aannames. Bijvoorbeeld over hoeveel mensen straks alleen nog mobiel bellen en in hoeverre er wordt overgestapt op internettelefonie", aldus Abvakabo–bestuurster D. Wiek.

De bonden en de ondernemingsraad eisen van de KPN–directie opheldering over de plannen. „Het lijkt erop dat er al concrete rekensommetjes zijn gemaakt, wie waar gaat verdwijnen", aldus ondernemingsraadvoorzitter De Jongh. Volgens Scheepbouwer is er weinig reden tot paniek. Gedwongen ontslag zal tot een minimum beperkt blijven, aldus de topman. Volgens Scheepbouwer verlaten er nu al jaarlijks duizend mensen KPN via natuurlijk verloop. OR–voorzitter De Jongh houdt het echter op nog geen vierhonderd.