Streepjescode gaat na halve eeuw verdwijnen
Een halve eeuw geleden deed de streepjescode zijn intrede. Volgens sommigen een ontwikkeling die bedrijven en consumenten veel zou opleveren; anderen beschouwden de introductie juist als gevaarlijk. Vanaf 2027 gaat de code verdwijnen.
Het was destijds groot nieuws: elk product dat in de supermarkt werd aangeboden, kreeg een unieke code. Doordat er stickers met streepjes op de boodschappen werden aangebracht, hoefde de kassière de prijzen niet langer met de hand in te tikken. Enkele voordelen: minder kans op fouten en kortere wachttijden voor de kassa.
De streepjescode, of barcode, werd in 1949 bedacht door de Amerikanen Joe Woodland en Bernard Silver. Geïnspireerd door het concept van morsecode tekende Woodland op Miami Beach zijn idee met een vinger in het zand uit. Maar het zou nog vele jaren duren voordat de uitvinding in gebruik werd genomen. Een computer en een scanner die de barcode konden lezen, bestonden nog niet.
Pas in 1974, op 26 juni, kreeg het eerste product bij een Amerikaanse supermarkt een streepjescode. Zo’n twee jaar later deed de code ook zijn intrede in Nederland. Het eerste product dat gescand werd, was een pak Douwe Egberts-koffie in een Albert Heijn in Heemskerk.
Teken
De introductie van de code verliep niet zonder slag of stoot. Zowel klanten als winkelmedewerkers en leveranciers waren aanvankelijk sceptisch. Veel bedrijven die goederen leverden aan de winkels begonnen pas na jaren barcodes te gebruiken, waardoor het personeel van supermarkten in de begintijd veel tijd moest besteden aan het plakken van stickers.
Ook waren er bezwaren vanuit christelijke hoek. Bezorgde gelovigen vreesden dat de streepjescode zou gaan fungeren als het merkteken van de antichrist. In Openbaring 13 staat dat er zonder dat teken niet meer gekocht of verkocht zal kunnen worden. In boeken verschenen alarmerende afbeeldingen van mensen met een streepjescode op hun voorhoofd. Andere christenen waren minder sceptisch, omdat de codes niet meer dan productinformatie bevatten.
Zoals bij veel nieuwe ontwikkelingen verdween na verloop van tijd de tegenstand. De streepjescode verscheen op steeds meer artikelen. Fabrieken en andere leveranciers waren al snel gedwongen om ze op hun verpakkingen af te drukken, omdat ze hun producten anders niet meer konden kwijtraken.
Smartphone
Na vijftig jaar is de barcode echter ouderwets geworden. Inmiddels is de Nederlandse bevolking gewend aan de QR-code. Die bevat veel meer informatie, bijvoorbeeld over de herkomst en duurzaamheid van producten. QR-codes kunnen aan tal van bronnen worden gekoppeld. Ook kunnen consumenten ze met hun smartphone scannen. Vanaf 2027 gaan deze codes daarom de streepjescodes vervangen.
