De Vereniging Afvalbedrijven (VA) maakte vrijdag bij de presentatie van het jaarbericht bekend dat vorig jaar een half miljoen lege cilinders zijn gedumpt bij het afval en in de openbare ruimte. Daarvan zijn er 10.000 in afvalverwerkingsinstallaties ontploft, met levensgevaarlijke situaties tot gevolg. Voorheen werden de cilinders massaal ingeleverd vanwege het statiegeld, dat vaak 30 euro per exemplaar bedroeg. Maar omdat lachgas sinds vorig jaar onder de Opiumwet valt, is die regeling afgeschaft.

Een terugkeer van dat systeem is onmogelijk, laat een woordvoerder van het ministerie weten. Want op illegale producten kan geen statiegeld worden geheven. „De statiegeldregeling was in het leven geroepen door de producenten van de lachgascilinders.” Die leveranciers bevinden zich nu in het criminele circuit en zij verkopen voornamelijk wegwerpcilinders die niet aan veiligheidseisen voldoen. De illegale producenten zijn vooral afkomstig uit China, zegt de woordvoerder. De mogelijkheden om daartegen op te treden zijn zeer beperkt.

Gemeenten kunnen wel een „inleverpremie” voor lachgascilinders invoeren, omdat zij verantwoordelijk zijn voor het inzamelen van huishoudelijk afval. Het ministerie raadt dat af omdat dit „lachgasgebruik normaliseert en indirect faciliteert”. Het kabinet heeft wel 450.000 euro beschikbaar gesteld voor een proef met nieuwe methodes om lachgascilinders in het afval op te sporen.