Expert: personeelstekorten bij autismecentra zeer zorgwekkend
De personeelstekorten bij autismecentra zijn „zeer zorgwekkend”, zegt Sander Begeer, hoogleraar Ontwikkelingspsychologie aan de Vrije Universiteit (VU). Deze week maakte het Regionaal Autisme Centrum (RAC) in Noord-Brabant en Limburg bekend de diagnostiek en behandeling voor volwassenen af te bouwen door een tekort aan gespecialiseerd personeel.
Bij het RAC staan 280 mensen op de wachtlijst voor diagnose of behandeling, zegt directrice Brigitte Stuurstraat. Zij moeten elders op zoek, al weet Stuurstraat dat bij andere organisaties ook nauwelijks plek is. Het RAC heeft 550 mensen in behandeling. Hun traject wordt in de komende maanden „zorgvuldig afgesloten”. Diagnostiek en behandeling voor minderjarigen met autisme blijft wel doorgaan.
Volgens Begeer is autisme een niet-zichtbare stoornis die tot zichtbare problemen kan leiden. „Er lopen veel mensen rond met een conditie waarvan ze zich niet bewust zijn”, zegt hij. „Veel autistische mensen kunnen het daarnaast goed maskeren, terwijl ze eigenlijk hun hele leven op hun tenen moeten lopen om met de maatschappij mee te komen.”
Autismecentra helpen bij het vaststellen van autisme en leren mensen ermee om te gaan. Als autistische mensen niet weten dat ze autistisch zijn of niet geholpen worden, kunnen ze uitvallen op school of werk. „Terwijl de oplossing vaak heel eenvoudig is, zoals niet meelunchen tijdens de pauze of een hond meenemen”, zegt Begeer. In ernstige gevallen kunnen autistische mensen die niet geholpen worden last krijgen van angsten, depressies, verslavingen of eetstoornissen.
Begeer vindt het extra ongelukkig dat het bij het RAC om volwassenen gaat. „Bij volwassenen is het vaststellen van autisme vaak moeilijker, omdat veel instrumenten zijn ingericht op kinderen.” Pas de afgelopen twintig jaar is er meer aandacht voor autisme bij volwassenen. Tot 2000 was het moeilijk om als volwassene de classificatie autisme te krijgen. Uit het Nederlands Autisme Register van de VU blijkt dat nu 80 procent van de mensen met autisme de diagnose als volwassene heeft gekregen.
Meerdere behandelcentra voor volwassenen met autisme melden dat de personeelstekorten steeds nijpender worden, wat gevolgen heeft voor de dagelijkse praktijk. Het Autisme Spectrum Centrum in Amersfoort neemt geen cliënten met zeer complexe problematiek aan en behandelt alleen nog in groepsverband. Nieuwe patiënten staan nu doorgaans acht maanden op de wachtlijst, zegt een medewerkster. „We hebben het eigenlijk opgegeven nieuwe mensen aan te trekken.”
