Zij waren voor een vergadering bijeen in Brussel. Onlangs kondigde Spanje aan een verblijfsvergunning toe te kennen aan bijna een miljoen illegalen. Minister Verdonk (Vreemdelingenzaken en Integratie) en collega’s van haar lieten daarop kritiek horen, omdat zij zich overvallen voelden door die actie. Zij vrezen dat er grensoverschrijdende gevolgen zullen optreden doordat de migranten zich mogelijk over de hele Unie verspreiden.

„Als je probeert een verdere harmonisatie van de bepalingen op dit terrein te realiseren binnen Europa, moet je elkaar in dit soort situaties op de hoogte stellen”, zo lichtte de bewindsvrouw na het EU-beraad toe. De beoogde regeling zou in de toekomst ook van toepassing kunnen zijn op haar eigen plannen voor een omvangrijke terugkeeroperatie van uitgeprocedeerde asielzoekers. De Europese Commissie zal voorstellen met concrete criteria vervaardigen voor een onderling waarschuwingssysteem.

Verdonk erkent dat het verstrekken van informatie niet betekent dat bij bezwaren bijvoorbeeld in het geval van Spanje de regering daar de voorgenomen legalisering, die plaatsheeft op verzoek van de werkgeversorganisaties, moet stopzetten. „Maar het is wel goed dat er transparantie ontstaat over wat de landen afzonderlijk doen”, aldus de VVD-politica.

De 25 ministers besloten verder af te zien van een gezamenlijk verbod op het dragen van nazi-symbolen. Met name Italië, dat zich al langer verzet tegen richtlijnen ter bestrijding van racisme en xenofobie, voelde er niets voor. Het vindt dat zo’n maatregel indruist tegen de vrijheid van meningsuiting.

Voorlopig blijft er nu in de genoemde kwestie nationale wetgeving gelden. In de meeste landen, waaronder Nederland, zijn symbolen van extreem rechts tijdens publieke manifestaties taboe. Hakenkruisen mogen wel gedragen worden tijdens besloten bijeenkomsten en in film- en theatervoorstellingen.

De discussie over dit onderwerp werd onlangs actueel nadat in Groot-Brittannië foto’s waren verschenen van prins Harry in een nazi-uniform tijdens een privé-feestje. Politici uit het voormalige communistische blok grepen de gelegenheid aan om tevens te pleiten voor een verbod op Sovjetinsignes en afbeeldingen met hamers en sikkels. Hun opvattingen vonden echter weinig gehoor, omdat het daarbij niet gaat om uitingen van racisme.

Italië blijft ook dwarsliggen bij een ander punt van het Europese justitiebeleid. Het heeft als enige EU-lidstaat nog niet het gemeenschappelijk aanhoudingsbevel goedgekeurd. De voorschriften op dat gebied zijn bedoeld om binnen de Unie een snelle uitlevering mogelijk te maken van personen die betrokken zijn bij ernstige vormen van misdaad.