De EU en Turkije maakten in 2016, toen grote aantallen asielzoekers via Turkije naar Europa gingen, afspraken over het beperken van die stroom. Turkije zou 6 miljard euro krijgen voor onderdak, onderwijs en werk voor de 4 miljoen migranten (vooral uit Syrië) die het land opvangt. De unie legde later nog eens 3 miljard bij om de hulp voort te zetten. De deal werd later het model voor soortgelijke akkoorden van de EU met Tunesië, Mauritanië en Egypte.

Sinds het akkoord maakten veel minder migranten de overtocht naar Griekenland. Maar het is volgens de rekenkamer de vraag of de keerzijde van de deal, de Europese hulp aan Turkije, effectief is. De Europese Commissie houdt dat volgens de waakhond, die toeziet op de besteding van EU-geld, niet goed in de gaten.

Cijfers over het succes van de scholen die voor migranten zijn opgericht ontbreken. Het is onduidelijk of migranten die aan een baan of een eigen bedrijfje zijn geholpen, daar ook mee verder kunnen. De hulpprojecten zijn vertraagd door overheidsbeleid, de hoge inflatie en door de coronapandemie. Bovendien kunnen ze stilvallen als de Europese financiering opdroogt. De hulp aan Turkije „kan kosteneffectiever zijn en meer impact hebben”, stelt de rekenkamer.