Toegerust met moslims spreken
Hoewel er al jaren moslims in ons land wonen en werken, is de onkunde bij Nederlanders over de islam groot. Ook bij kerkgangers. Een gesprek met een moslim aangaan, blijkt moeilijk. Daarom komen in de basiscursus ”Gesprek met Moslims” vragen als „Hoe moet ik beginnen en wat moet ik zeggen?” aan de orde. Morgenavond gaat de cursus, die zeven avonden duurt, in Rotterdam van start. „Na 11 september ligt het gevoeliger om over de islam te spreken.”
De basiscursus staat onder leiding ds. Marten de Vries, gereformeerd vrijgemaakt predikant in Rotterdam–stad, en Toby Howarth, missionair werker onder moslims vanuit de hervormde kerk van Rotterdam–Delfshaven.
In de cursus gaat het onder andere over het omgaan met moslims. En ook over vooroordelen en racisme. Hoe lees je de koran? En welke rol speelt de koran in het leven van een moslim?
Het is niet de bedoeling van de cursus om alleen kennis door te geven. Ze wil ook toerusten voor de praktijk, zodat mensen leren zelfstandig gesprekken te voeren met moslims en mee kunnen werken aan evangelisatieactiviteiten onder moslims vanuit de eigen gemeente.
De deelnemers leren door middel van lezingen, bijbelstudies, video’s, een bezoek aan een moskee en gesprekken met moslims en ex–moslims gesprekken te voeren met moslims. Ook is er een keer een gezamenlijke avondmaaltijd tijdens de ramadan. De cursisten komen dus direct in aanraking met moslims.
„Dan komen we ook een beetje dieper in gesprek”, aldus Howarth, die de situatie in Rotterdam–West echt als een voordeel ziet. „In Delfshaven is een beraad van kerken en moskeeën. Daardoor zijn er goede contacten. We hebben ook partnerschappen.” De Pelgrimvaderskerk heeft dat bijvoorbeeld met de Aya Sofya–moskee aan de Mathenesserdijk, vertelt hij.
Aan het eind van deze maand hebben jongeren uit de gemeente tijdens een jongerenavond een gesprek met jongeren uit de moskee over de gebeurtenissen van 11 september. Verder heeft de vrijgemaakte kerk regelmatig een dialoogavond. Deze context is ook bepalend voor de cursus.
Risico
Vanuit de gesprekken die er al geweest zijn, weet Howarth dat ze „vriendelijk en respectvol, maar ook pittig” zijn. „Het is geen dialoog zoals in de oude vrijzinnige betekenis. We draaien niet om de vragen heen en we hebben geen verborgen agenda’s. We hebben een boodschap voor elkaar.”
Als dat wederzijds is, kleven er ook risico’s aan dergelijke ontmoetingen? „Absoluut”, bevestigt Howarth. „Maar die risico’s zijn er al. Jongeren komen bij elkaar op school. Weet je wat een risico is? Als we met elkaar omgaan zonder toegerust te zijn.”
De organisatie van de cursus is in handen van een interkerkelijke werkgroep in samenwerking met ”Evangelie en Moslims”. Ook de deelnemers hebben verschillende kerkelijke achtergronden. Howarth verwacht zowel mensen uit de evangelische als uit de gereformeerde traditie.
De cursus schenkt aandacht aan het ontwikkelen van een visie op de islam en de koran vanuit bijbels perspectief, aan verschillende stromingen binnen de islam, aan de positie van de vrouw in de islam en aan de vraag wie de Nederlandse moslims zijn.
Het is voor het eerst dat de cursus in de huidige vorm van start gaat. Deze is gegroeid uit de cursus ”Bijbel en Islam” van Evangelie en Moslims in Amersfoort. Inmiddels hebben zich twintig personen voor de cursus aangemeld. Dat is niet veel meer dan voor eerdere cursussen. Howarth heeft van sommige mensen wel begrepen dat ze de cursus willen volgen vanwege de gebeurtenissen op 11 september.
Beeldvorming
De reacties van moslims op de aanslagen in de VS zijn verschillend, merkt de missionair werker onder zijn vrienden. „Sommigen zijn niet bang. Anderen vinden dat ze op een andere manier worden aangekeken. Mensen hebben vooroordelen.” Mensen worden ook bedreigd. „De vrouw van mijn Turkse bakker liep met haar kind in een buggy over de stoep. Een auto raakte de buggy. Het was een blanke Nederlander. Het gevoel van machteloosheid was echt te zien op het gezicht van mijn bakker. Ik zal niet zeggen dat zulke dingen anders niet gebeurden, maar er heerst nu wel een bepaalde spanning. Maar er is ook angst binnen de Nederlandse gemeenschap.”
Nasleep aanslag
De terroristische aanslag in Amerika en de nasleep daarvan maken het, aldus Howarth niet moeilijker of makkelijker om moslims met het Evangelie te bereiken. „Het is altijd ingewikkeld. Als je het Evangelie wilt delen, dan moet dat in de context van een vriendschap.” De elfde september geeft volgens hem nog weer een andere dimensie aan de ontmoeting. „Het is een laag waar je ook doorheen moet. Maar het maakt niet zo veel meer uit.”
De missionair werker is overigens de laatste weken wel vaker op een dieper niveau in gesprek gekomen. Hij vindt ook dat het gevoeliger ligt om over de islam te spreken. Sommige mensen zeggen ook rare dingen over moslims, die helemaal niet kloppen, aldus Howarth. „Mensen krijgen soms foute informatie.” In de cursus wil hij daarom ook aan een juiste beeldvorming werken.