Demissionair minister Franc Weerwind kondigde vorige maand maatregelen aan om de druk op de gevangenissen acuut te verminderen. Zo zouden mensen die nog een celstraf tot maximaal twee jaar moeten uitzitten dat op een later moment moeten doen. Daarnaast zouden gedetineerden al op vrijdag naar huis kunnen worden gestuurd als dat eigenlijk gepland staat voor in het weekend of op maandag.

De Raad voor de rechtspraak zegt te begrijpen dat het kabinet voor uitdagingen staat, maar benadrukt dat de straf die de rechter oplegt ook zo moet worden uitgevoerd. Als hiervan wordt afgeweken, kan dit volgens de raad betekenen dat de straf anders uitpakt dan bepaald en bedoeld in het vonnis van de rechter. „Dit ondergraaft het gezag van de rechter, en tast daarmee ook het vertrouwen in de overheid aan”, aldus de raad.

De voorgenomen maatregelen kunnen ook leiden tot rechtsongelijkheid tussen veroordeelden. „Dit gebeurt als een door de rechter opgelegde straf aanzienlijk wordt aangepast door capaciteitsproblemen bij de penitentiaire inrichting waar een gedetineerde is geplaatst, terwijl een andere gedetineerde in een gevangenis met voldoende medewerkers zijn straf volledig moet uitzitten zoals de rechter deze heeft opgelegd”, waarschuwt de raad.

Weerwind zegt „grote waarde aan de zorgen” van de raad te hechten. Maar hij wijst ook op de personeelskrapte in de gevangenissen en die is volgens hem niet zomaar opgelost. „Een te dunne bezetting kan leiden tot onveilige situaties voor onze medewerkers en gedetineerden. Daarom moet ik nu tijdelijk noodmaatregelen nemen.”

De bewindsman belooft de raad mee te nemen in de oplossingen die worden gezocht voor de problemen in de gevangenissen. Hij debatteert donderdag met de Tweede Kamer over de plannen.