„Amerikanen praten met Iraakse rebellen”
In Irak voeren Amerikanen en vertegenwoordigers van soennitische opstandelingen in het geheim gesprekken met elkaar. Dat meldt het Amerikaanse tijdschrift Time in zijn nieuwe editie. Bij de viering van het sjiitische feest ashura kwamen in het weekeinde tientallen Irakezen om.
Volgens het weekblad overleggen Amerikaanse diplomaten en leden van de inlichtingendiensten met „nationalistische” rebellen. Die bestaan voornamelijk uit soennitische ex-militairen en „voormalige elementen van het oude regime” onder leiding van Saddam Hussein, aldus het Pentagon. Volgens een Amerikaanse diplomaat willen zij „een deal sluiten.”
Officieel erkent Washington niet dat er gesprekken gaande zijn, maar er heeft al zeker twee keer overleg plaatsgehad met het verzet. „Ondanks alles wat er is gebeurd, is de deur naar onderhandelingen niet gesloten”, zegt een representant van de opstandelingen in Time. De VS hebben voor het eerst contact met soennitische strijders.
Die keren zich vooral tegen de grote invloed die voormalige politieke ballingen nu in het politieke proces hebben. De rebellen steunen de omschakeling naar een democratie, maar dringen aan op een tijdschema voor het vertrek van de Amerikanen uit Irak. Blauwhelmen van de VN zouden hun plaats kunnen innemen.
Aan de ’dialoog’ nemen geen radicale islamitische strijders deel, zoals die van Abu Musab al-Zarqawi, de leider van al-Qaida in Irak. Die dreigen rebellen die met de Amerikanen overleggen, te vermoorden. Een ander obstakel is de toekomstige Iraakse regering. Een grote kanshebber voor het premierschap, Ibrahim al-Jaafari van de Dawa-partij, heeft al laten weten weinig te voelen voor overleg met de oude Saddam-getrouwen.
Opstandelingen hebben in het weekeinde opnieuw tientallen mensen gedood. Vooral zaterdag tijdens de viering van ashura waren de rebellen actief. Toen vielen er bij aanslagen zeker veertig doden en raakten meer dan honderd mensen gewond. Vorig jaar stierven tijdens de viering van het religieuze feest 170 mensen door geweld. Op ashura herdenken de sjiieten de dood van imam Hussein.
De zwaarste aanslag had plaats bij een sjiitische moskee in de wijk Khadamiya van de hoofdstad Bagdad. Hierdoor vielen 19 doden en 41 gewonden. Een man met een vest vol explosieven blies zichzelf op in een bus. In de heilige stad Karbala, waar op het hoogtepunt van ashura honderdduizenden sjiieten samenkomen, bleef het in tegenstelling tot vorig jaar relatief rustig. Er golden strenge veiligheidsmaatregelen.
Zondag meldden de Iraakse autoriteiten ook nog enkele successen. Zo zeggen Iraakse militairen dat zij de belangrijkste propagandist van al-Zarqawi hebben gedood. Abu Rim was gespecialiseerd in het maken van terroristische websites, meldden de autoriteiten. Abu Rim en een naaste medewerker zouden al een week geleden ergens in Irak zijn gedood. Verder werd in Baquba een vermoedelijke commandant van de opstandelingen aangehouden die banden met al-Zarqawi onderhield.
Bij het rebellenbolwerk Ramadi zetten Amerikaanse mariniers en Iraakse militairen zondag controleposten op en kondigden een uitgaansverbod van acht uur ’s avonds tot zes uur ’s ochtends af. Het Amerikaanse leger wilde niet zeggen of operatie River Blitz de opmaat is naar een grootscheepse aanval op de stad, die 110 kilometer westelijk van Bagdad ligt.
Ramadi ligt in de soennitische driehoek waar het verzet tegen de Amerikanen het felst is. Bijna dagelijks wordt de Amerikaanse basis bij de stad met mortiergranaten bestookt. Sinds maart 2003 zijn in de stad zeker 71 Amerikaanse militairen omgekomen. Volgens de Amerikaanse generaal-majoor Natonski heeft de Iraakse regering de Amerikanen gevraagd de „anti-Iraakse krachten en terroristen daar te lokaliseren, te isoleren en te verslaan.”
Iraakse en Amerikaanse troepen zijn zondag een nieuw offensief begonnen tegen soennitische verzetsstrijders in enkele steden ten westen van Bagdad, aldus een Amerikaanse legerwoordvoerder.
De operatie van het Iraakse en Amerikaanse leger vindt plaats in de provincie Anbar. De hoofdstad van de provincie, Ramadi, geldt sinds de val van Fallujah als een van de belangrijkste verzetsbolwerken. Er geldt een avondklok en Amerikaanse en Iraakse soldaten kammen de stad uit op zoek naar verzetsstrijders en wapenopslagplaatsen.
De afvaardiging van de Amerikaanse senaat die Bagdad bezoekt, is optimistisch over de toekomst van het land, vanwege de succesvol verlopen verkiezingen van 30 januari en ondanks vele aanslagen. Een van de leden van vijfkoppige afvaardiging is de Democratische senator Hillary Clinton.
In het zwaarbewaakte gebouwencomplex aan de Tigris in Bagdad dat bekendstaat als de Groene Zone, zei ze zaterdag tegen verslaggevers dat de pogingen om de Iraakse verkiezingen te verstoren jammerlijk zijn gefaald. „Geen enkel stembureau moest sluiten of werd overmeesterd.” De Groene Zone huisvest de Iraakse regering en de Amerikaanse ambassade. Over de vele aanslagen die plaatsvonden tijdens haar bezoek, zei ze: „Dat deze plegers van zelfmoordaanslagen zoveel haat en geweld zaaien terwijl mensen aan het bidden zijn, toont hun falen.”