Nederland genoot decennialang een uitzonderingspositie in de EU waardoor boeren meer mest mochten uitrijden dan in andere landen. Brussel zette evenwel een streep door deze zogenoemde derogatie, mede omdat boeren zich jarenlang niet aan de versoepelde regels hielden. Daarom moet de mestproductie de komende jaren drastisch omlaag.

Adema werkt al maanden aan een pakket maatregelen dat daarvoor moet zorgen. Om de pijn voor boeren te verzachten, denkt hij aan een nieuwe opkoopregeling waar alle veehouders die dat willen voor in aanmerking komen. De kosten kunnen in de miljarden lopen, maar zijn volgens ingewijden afhankelijk van de precieze uitwerking, waar nog aan wordt gewerkt.

De Tweede Kamer zal daar nauw bij worden betrokken, ook gezien de demissionaire status van het kabinet. Adema hoopt zijn voorstel later deze maand te kunnen presenteren. Maatregelen die op boeren afkomen zijn bijvoorbeeld een aanscherping van de graslandnorm, die bepaalt hoeveel grasland een boer per dier moet hebben, en strengere voereisen.