De regeringen van de 27 EU-lidstaten en het Europees Parlement sloten vorige week al een voorlopig akkoord, maar Polen, Frankrijk en een aantal andere landen vonden dat dat hun eigen boeren niet genoeg beschermde. Daarom hebben de EU-ambassadeurs van de lidstaten nu afgesproken dat ze de quota voor onder meer eieren, pluimvee en andere landbouwproducten uit Oekraïne nog iets willen verlagen, zeggen EU-diplomaten. Als het land meer wil exporteren moet het daarover wel importheffingen betalen.

De aanscherpingen gaan Oekraïne een kleine 330 miljoen euro per jaar kosten, schatten EU-bronnen. De schade voor het land, dat door de oorlog voortdurend balanceert op de rand van bankroet, zou volgens het oorspronkelijke plan 86 miljoen euro lager uitvallen.

Landbouwgrootmacht Oekraïne mag sinds juni 2022 zonder heffingen naar de Europese Unie exporteren. De EU wil die in juni aflopende maatregel verlengen, maar wel afzwakken. Zo wil zij tegemoetkomen aan Europese boeren die klagen dat ze worden weggeconcurreerd. De nieuwe (en laatste) verlenging zou gelden tot juni volgend jaar.

Sommige EU-landen, zoals Hongarije, stonden erop ook een limiet voor de heffingsvrije import van tarwe uit Oekraïne in te voeren. Maar zo’n ‘noodrem’ voor tarwe komt er ook volgens het nieuwe voorstel niet.

De quota voor landbouwproducten als suiker, honing, maïs, haver en gries zouden oorspronkelijk afgestemd worden op de invoer in 2022 en 2023. Toen ging al een groot deel van de export naar de EU, omdat Rusland bijvoorbeeld de Zwarte Zee blokkeerde. De EU-landen hebben nu afgesproken ook de export in de tweede helft van 2021, toen Oekraïne veel minder naar de EU uitvoerde, te laten meewegen.

De EU-landen moeten nu weer onderhandelen met het Europees Parlement. „Na het paasweekend weten we meer van hun kant”, zegt een EU-diplomaat. Vliegende haast is inmiddels geboden om de aanpassingen nog voor juni rond te krijgen. Als dat niet lukt, zouden alle importheffingen weer gaan gelden en is Oekraïne helemaal slecht af. Maar de EU-bron heeft goede moed, want „dit nieuwe compromis is een stap in de richting” van wat het Europees Parlement wilde.