De EU-landen stemden dinsdag in met de voorstellen van de Europese Commissie om een aantal voorwaarden voor EU-subsidies vrijwillig te maken. Boeren hoeven niet langer te vrezen subsidies te verliezen als ze daar niet aan voldoen. EU-landen zouden ook vaker en meer uitzonderingen kunnen maken. Middelgrote en kleine boeren, twee derde van het totaal, worden vrijgesteld van controles en eventuele straffen.

De Europese Unie probeert de landbouw, waarin ze nog altijd een groot deel van haar budget steekt, de laatste jaren in een klimaat- en milieuvriendelijker richting te sturen. Maar dat gaat boeren veel te hard. Onder druk van hun protesten en met het oog op de naderende Europese verkiezingen doen nationale regeringen en Brussel de laatste tijd concessie na concessie.

De vereiste royale meerderheid van de EU-landen bleek al snel gevonden voor de versoepelingen. Die worden met grote spoed naar de eindstreep geloodst. Het Europees Parlement zou er eind april over moeten stemmen, net voor het opbreekt voor de Europese verkiezingen. „Als alles volgens plan verloopt, zal de verordening aan het eind van het voorjaar ingaan”, denkt huidig EU-voorzitter België. „We hebben naar onze boeren geluisterd”, stelt de Belgische landbouwminister David Clarinval.

Boeren hoeven niet langer gewassen af te wisselen, als het aan de EU-landen en de commissie ligt. Ook zou de eis, al eerder opgeschort, vervallen om een deel van hun landbouwgrond braak te laten liggen. Dat kunnen boeren wel vrijwillig doen, om aanspraak te maken op aanvullende subsidies. Ook de zogeheten kalenderlandbouw zou minder dwingend worden. EU-landen kunnen hun landbouwregels vaker wijzigen en krijgen de mogelijkheid de subsidievoorwaarden tijdelijk buiten werking stellen.

Zo’n 65 procent van de boeren zou van de versoepelingen profiteren, maar dan vooral die met de kleinste boerderijen. Daardoor gaat het maar 10 procent van de landbouwgrond aan en voelen het klimaat en het milieu er weinig van, stelt voorzitter België.

Boze boeren hebben zich opnieuw met tientallen tractors in de Europese wijk van Brussel verzameld om hun klachten kracht bij te zetten. De politie heeft de straten rond het gebouw waar de landbouwministers vergaderen afgezet. Het vorige boerenprotest ontaardde in opstootjes.