In totaal is vorig jaar 1,2 miljoen vierkante meter aan kantoorruimte verhuurd of verkocht. Dat is ruim 10 procent minder dan in 2022. De NVM telde 1354 transacties op de markt. Dat komt neer op een afname van wel 14 procent. Nederland verkeerde vorig jaar lange tijd in een economische recessie en kampte met een hoge inflatie en een flink toegenomen rente, wat lenen duurder maakt.

NVM Business-voorzitter Irene Flotman trekt een vergelijking met de Verenigde Staten, waar grote techbedrijven veel mensen hebben ontslagen, kantoren leeg komen te staan en met flinke verliezen worden verkocht. „De onzekere economische tijd en het hybride werken hebben ook in Nederland effect op de kantorenmarkt”, schrijft ze in een donderdag verschenen jaarrapport.

„Hoewel de vraag naar kantoorruimte naar verwachting iets zal afnemen, lijkt de impact kleiner te zijn dan in Amerika”, zegt ze er wel bij. „De leegstand in Nederland is beperkt door langlopende huurovereenkomsten, het transformeren van kantoren naar woningen en omdat wij al langer bekend waren met hybride werken.”

Maar er spelen hier nog meer moeilijkheden. Zo is het aanbod aan kantoren verder afgenomen. Net als bij de woningmarkt belemmert een schaarste aan grond en bouwmaterialen de nieuwbouw. Ook zijn de investeringen van vastgoedbeleggers flink afgenomen, wat volgens de NVM mede komt door een verhoogde overdrachtsbelasting.

De makelaars merken dat de verduurzaming van kantoren wel in een stroomversnelling is geraakt. Dat komt doordat kantoren sinds 1 januari vorig jaar verplicht een energielabel C moeten hebben. Nog steeds voldoen niet alle kantoren aan die verplichting, maar volgens rijksdienst RVO lopen de cijfers wel gestaag op. Begin dit jaar had dik driekwart van de kantooroppervlakte in Nederland dat aan de verplichting moet voldoen, een energielabel C of beter. Ruim een jaar eerder was dit nog ongeveer de helft van het totaal.

Toen de maatregel inging leek het erop dat gemeenten nog niet onmiddellijk tot handhaving overgingen. Maar volgens de NVM wordt er wel degelijk gehandhaafd. Verouderde, minder energiezuinige panden raken daardoor uit de gratie. „Kantoorgebouwen met een lager energielabel hebben in het afgelopen jaar bijna 20 procent van hun waarde verloren”, aldus Flotman.