Hoewel in Suriname geen grammetje cocaïne wordt geproduceerd, heeft het de naam van narcostaat te danken aan het feit dat het een onmisbare doorvoerhaven van het witte ‘goud’ is.

Vorige maand trof de Spaanse douane in havenstad Algeciras achtduizend kilo cocaïne aan in een container die afkomstig was uit Suriname. De lading zou in de Jules Sedneyhaven in de hoofdstad Paramaribo in een vrachtschip zijn geladen en over de Atlantische Oceaan zijn vervoerd. In Suriname zelf werden vorige week twee forse partijen drugs onderschept: in het westen van het land werd bij toeval na een brand in een loods ruim 2400 kilo cocaïne gevonden en op de internationale Johan Adolf Pengelluchthaven 593 kilo cocaïne, verborgen onder de cockpit van het SLM-toestel dat klaarstond voor vertrek naar Amsterdam.

Van dergelijke drugsvondsten kijken Surinamers allang niet meer op. Terwijl de meeste mensen in 2020 zo hadden gehoopt dat er eindelijk eens korte metten zouden worden gemaakt met de drugscriminelen die Suriname al decennia een slechte naam bezorgen. In dat jaar trad Chandrikapersad Santokhi aan als president. Zo’n tien jaar eerder had hij als minister van Justitie met succes een aanvang gemaakt met de drugsbestrijding. Dus werd verwacht dat hij zijn eerder ingezette beleid zou voortzetten.

Hoogtij

Maar na zijn aantreden als president kwam er van de aanpak van drugscriminaliteit niets terecht. Zeker nadat hij Ronnie Brunswijk, die door een Nederlandse rechter bij verstek tot zes jaar cel is veroordeeld wegens betrokkenheid bij cocaïnesmokkel, tot vicepresident maakte. Dat was vragen om problemen, omdat Brunswijk wordt omgeven door dubieuze figuren. De ondervoorzitter van zijn partij, de flamboyante Joel Martinus, wordt verdacht van drugssmokkel én moord op een handlanger maar wist een jaar geleden aan zijn arrestatie te ontkomen. Nu is hij voortvluchtig. Hij werd eerder door een Franse rechtbank veroordeeld wegens cocaïnehandel.

De drugssmokkel vanuit Suriname viert intussen hoogtij. Zo werd in september 2021 maar liefst 4022 kilo cocaïne in een houtlading uit Suriname in de Rotterdamse haven aangetroffen. Enkele weken later werd opnieuw een partij onderschept, deze keer 1040 kilo. In oktober 2022 werd 6044 kilogram cocaïne in de Antwerpse haven gevonden in twee containers met een partij hout vanuit Suriname.

De politiek lijkt niet bereid verandering in de drugssmokkel vanuit het land te brengen. Mede omdat sommigen daar belang bij hebben. Dat werd duidelijk toen justitie in buurland Brazilië drie jaar terug onthulde dat vijf actieve en vooraanstaande politici uit Suriname nauwe banden zouden onderhouden met beruchte drugsbonzen in dat land. Slechts één parlementariër heeft naar aanleiding daarvan om opheldering gevraagd, maar kreeg die nooit. De regering probeert sindsdien de heikele kwestie in de doofpot te stoppen.

Vliegveldjes

Minister Albert Ramdin van Buitenlandse Zaken beweerde anderhalf jaar terug dat het beeld dat Suriname als narcostaat, volkomen onterecht is. „Dankzij de inspanningen van de Surinaamse regering is de situatie in het land inmiddels ingrijpend verbeterd”, zei hij na het verschijnen van de Netflix-serie ”Narco Saints”, waarin het verhaal wordt verteld van een Koreaanse drugsbaron die lucratieve zaken in Suriname doet. Het land werd in die serie volgens hem in een volledig verkeerd daglicht geplaatst. Ramdin dreigde Netflix met juridische maatregelen.

Maar onderzoek van onder meer het Franse dagblad Le Monde bracht kort daarna de Surinaamse drugslijnen haarfijn in kaart. En die bewijzen het ongelijk van Ramdin: want in het Surinaamse regenwoud blijken zo’n veertig heimelijk aangelegde vliegveldjes te zijn, waar met regelmaat drugszendingen vanuit Brazilië en Colombia worden aangeleverd. Volgens schattingen gaat het om twee geslaagde vluchten van vierhonderd kilo per dag. De drugs worden vervolgens naar pakhuizen overgebracht, in afwachting van verdere verscheping. En de Surinaamse justitie staat daar vrijwel machteloos tegenover.