„Het rapport is heel duidelijk. Het bevestigt wat wij in de vorige raadsperiode, toen nog in de oppositie, al dachten. De ontwikkeling van het bedrijfsterrein waar de datacenters moesten komen, was een doordenderende trein waar je niet op of af kon springen”, zegt fractievoorzitter Alexander Bügel van OHK. „Het eerste wat onze nieuwe coalitie heeft gedaan, is het project tijdelijk stilzetten. We willen dat datacenters niet meer ongebreideld kunnen uitbreiden en dat ze echt iets gaan betekenen voor de maatschappij.”

„Het enige echte discussiepunt is het kaartje”, zegt Bügel. Hij doelt op een ‘stiekeme’ uitbreiding van de bouwgrond waarop nieuwe datacenters zouden kunnen worden aangelegd. Die was gebaseerd op een kaartje van - volgens de onderzoekers - „matige kwaliteit”, waarvan Berenschot de herkomst niet heeft kunnen achterhalen. Het kaartje kreeg stilzwijgend een officiële status. Alleen „een kleine kring van bestuurders en ambtenaren” moet hiervan hebben geweten, aldus de onderzoekers.

Die constateren verder dat de ambtelijke organisatie in Hollands Kroon niet was toegerust op de grootschalige ontwikkeling van het bedrijvenpark. De gemeente heeft dat onderschat en de regie ontbrak, zeggen ze. Pas toen er in 2020 een mediastorm op gang kwam door kritiek op de datacenters vanuit de politiek en de maatschappij, zijn er een directeur en een projectleider aangesteld

Hollands Kroon moet volgens de onderzoekers erkennen dat de gemeente bij grote ontwikkelingen rekening moet houden met sturing vanuit de provincie als een gebied wordt ingericht. Zij stellen dat de relatie tussen provincie en gemeente is verslechterd en er veel onderling wantrouwen is. Wel zijn al stappen gezet om de samenwerking te verbeteren. Gedeputeerde Esther Rommel (ruimtelijke ordening, VVD) bevestigt dat. „Wij merken dat het vertrouwen in elkaar is verbeterd.”

Het Berenschot-rapport wordt op 18 april besproken in de gemeenteraadsvergadering. „Dan zullen we het ook hebben over de lessen die we kunnen trekken”, zegt Bügel.

In datacenters draaien vele duizenden computerservers. Ze verbruiken zeer veel stroom en hebben daarom een eigen energievoorziening nodig. Ook verbruiken ze veel koelwater en steken de grote, vaak grijze bedrijfspanden (‘blokkendozen’) af in het landschap. Op Agriport A7 staan nu twee datacenters: een van Microsoft en een van Google. Een derde, ook van Microsoft, is in aanbouw, en het Google-datacenter heeft vergunning om nog fors uit te breiden.