Komt de president zonder stotteren of pijnlijke momenten van plotseling zwijgen door zijn jaarlijkse toespraak tot het Amerikaanse Congres heen? Dat was mede met het oog op de komende presidentsverkiezingen de spannende vraag.

Recent schreef aanklager Robert Hur dat Biden een oude man is die soms verward is en zich niet altijd meer de dingen goed kan herinneren. Veel Amerikanen (76 procent) zijn daarom bezorgd of de 81-jarige Democraat nog wel aan een tweede termijn moet beginnen.

Van verbale blunders was donderdagavond geen sprake. Een enkele keer haperde Biden heel licht, maar doorgaans sprak hij met de nodige vurigheid.

Biden zette zijn toespraak fel in. Hij begon met een hartstochtelijk pleidooi om Oekraïne te blijven steunen tegen de Russische invasie. Biden waarschuwde dat Rusland dieper Europa zal binnendringen als het niet in Oekraïne wordt tegengehouden.

Daarmee distantieerde hij zich ook van zijn toekomstige rivaal Donald Trump, die weinig zin heeft Kyiv nog langer te steunen. Verrassend was dat Mike Johnson, de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, instemmend knikte en zelfs applaudisseerde. Hij heeft nog steeds het voorstel om 60 miljard dollar voor Oekraïne vrij te maken niet op de agenda van het Huis gezet.

Israël

Op een later moment sprak Biden ook over de Gaza-oorlog. Dat thema ligt binnen zijn eigen partij gevoelig. Een deel van de Democraten wil dat de president afstapt van de pro-Israëlkoers. Tijdens Bidens toespraak hielden partijgenoten bordjes omhoog met daarop een oproep de strijd te staken.

In de achterliggende weken hoopte Biden steeds dat hij donderdagavond kon meedelen dat er een wapenstilstand tussen Israël en Hamas was overeengekomen. Dat is niet gelukt. In plaats daarvan meldde de president donderdagavond dat de VS tijdelijk een kunstmatige haven gaan aanleggen voor de kust van de Gazastrook om noodhulp te leveren aan de Palestijnse bevolking. „Tegen het leiderschap van Israël zeg ik dit: humanitaire hulp kan geen secundaire overweging of onderhandelingstroef zijn”, aldus de president.

Biden probeerde ook duidelijk te maken dat zijn regering succesvol is. Hij wees erop dat de inflatie de laatste tijd is afgenomen en de werkloosheid op een historisch laag punt staat. Ook noemde hij enkele wetten die er dankzij hem zijn gekomen, waarvan die voor het herstel van de infrastructuur wel de belangrijkste is.

„Leugenaar”

Op bijzonder weinig punten kreeg Biden steun van de Republikeinen. Zij hadden ook al bij voorbaat gezegd dat het een „vermoeiend en slap verhaal was van een uitgebluste, oude man”. Om dat nog eens te onderstrepen, was Katie Britt, senator voor de staat Alabama en de jongste van de Republikeinse Senaatsfractie, bewust aangewezen om de tegenrede te houden. Het contrast was scherp: een 42-jarige, vitale dame tegenover een 81-jarige, enigszins trage man.

Overigens had Mike Johnson, de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, er woensdag bij zijn Republikeinse partijgenoten op aangedrongen om zich tijdens het uitspreken van de State of the Union door Biden te gedragen. „Je goed- of afkeuring laten blijken mag, maar houd je fatsoen”, was zijn boodschap.

De oproep had maar beperkt effect. Verschillende Republikeinen maakten Biden uit voor „leugenaar” toen hij hen ervan beschuldigde de sociale zekerheid te verlagen en meer belastingverlagingen door te voeren voor de rijken. Ook kreeg de president het tijdens zijn toespraak aan de stok met de Republikeinse afgevaardigde Marjorie Taylor Greene over Laken Riley, de student uit Georgia die volgens de politie werd vermoord door een persoon die illegaal de VS was binnengekomen.

Ivf

Democratisch senator Patty Murray nam als gast eveneens een vrouw mee die in haar thuisstaat Idaho geen abortus kon krijgen en moest uitwijken naar de staat Washington.

Murray’s collega en partijgenoot Tim Kaine uit Virginia nam Elisabeth Carr mee. Zij is de eerste vrouw in de VS die geboren is als gevolg van een ivf-behandeling. Met deze uitnodiging maakte Kaine een statement naar aanleiding van de rechterlijke uitspraak in Alabama dat ingevroren embryo’s in juridische zin aangemerkt moeten worden als personen.