A. werd in december in zijn woonplaats Druten (Gelderland) opgepakt. Het Openbaar Ministerie beschuldigt de man onder meer van seksueel geweld als misdrijf tegen de menselijkheid. Het is voor het eerst dat iemand in Nederland van dit ernstige misdrijf wordt beschuldigd.

Dinsdag vond bij de rechtbank in Den Haag een eerste inleidende, openbare zitting in de strafzaak tegen A. plaats. De verdachte is niet in de rechtszaal verschenen. Volgens zijn raadslieden kan hij dat niet aan. Zij vroegen de rechtbank hem onder voorwaarden vrij te laten, omdat hij door zijn PTSS een verblijf in de cel niet verdraagt. De rechtbank wees dat verzoek af, onder meer omdat er sprake is van „stevige verdenkingen van zeer ernstige strafbare feiten”.

In 2013 en 2014 was A. volgens het OM hoofd van de verhoorafdeling van de National Defence Force (NDF) in Salamiyah, een stad in het westen van Syrië. De NDF is een paramilitaire groepering die uit lokale milities bestaat en vecht aan de kant van het regime van de Syrische president Bashar al-Assad. In 2021 kwam A. naar Nederland en kreeg hij kreeg tijdelijk asiel. Vorig jaar vestigde hij zich met zijn gezin in Druten. Het Team Internationale Misdrijven van politie en justitie in Nederland kwam hem op het spoor na een tip.

Justitie heeft verklaringen van een aantal getuigen verzameld over martelpraktijken en ernstig seksueel geweld, waaronder verkrachting. „Het is ronduit gruwelijk wat zij hebben moeten meemaken”, aldus de officier van justitie. Naast vrouwen zou ook een man slachtoffer zijn geworden van seksueel geweld. Volgens A.’s advocaten bestaat het bewijs tegen hun cliënt vrijwel uitsluitend uit die getuigenverklaringen en valt op de betrouwbaarheid daarvan het nodige af te dingen.

De NDF heeft A. op zeker moment zelf vastgezet, „in een kelder, tussen de lijken van personen die net waren geëxecuteerd”, om hem vervolgens te martelen, aldus de raadslieden. „Zijn lichaam zit onder de littekens.”

De rechtbank wil dat A. op korte termijn alsnog in de rechtszaal verschijnt, om hem te kunnen horen over een eventuele plaatsing in het Pieter Baan Centrum, de observatiekliniek van justitie. Het OM verwacht dat het onderzoek pas in het najaar afgerond is.