Juist de NAVO is iets om te koesteren
Si vis pacem, para bellum – als je vrede wilt, bereid je dan voor op oorlog. De Romeinen wisten het eeuwen geleden al; vandaag de dag is deze spreuk niet minder waar. Wat dat concreet betekent?
Dat de NAVO-norm –om minimaal 2 procent van het bruto binnenlands product aan defensie te besteden– écht serieus genomen moet worden. Niet als doel op zich. Maar omdat de militaire dreiging serieus is.
De Amerikaanse oud-president Trump beet vorige week van zich af tijdens een campagnebijeenkomst in Conway, in de staat South Carolina. Hij zei een NAVO-bondgenoot die te weinig betaalt aan defensie niet te zullen beschermen als die door Rusland zou worden aangevallen. Al eerder was hij kritisch op deze wanbetalers: tijdens zijn presidentschap tussen 2016 en 2020 wees hij de Europese NAVO-landen herhaaldelijk op de afgesproken 2 procentnorm.
En hoewel alle bondgenoten vorig jaar tijdens de NAVO-top in de Litouwse hoofdstad Vilnius opnieuw hun krabbel zetten onder deze ondergrens, schrokken velen zich een hoedje van Trumps dreigement. Een wake-upcall, noemde defensieminister Kajsa Ollongren dat terecht.
En dat schokeffect is goed. Want hoewel de 2 procentnorm al lang geleden is afgesproken, haalden in 2022 slechts zeven landen dat percentage. Een jaar later waren het er elf. Dit jaar bereiken achttien landen de norm, liet NAVO-baas Jens Stoltenberg donderdag weten tijdens de NAVO-top in Brussel. Nederland is een van de landen die ook dit jaar de norm niet halen. En dat is beschamend.
Niet omdat een Amerikaanse presidentskandidaat van zich laat horen, maar omdat de norm een afspraak is. En dat is niet voor niets. Juist in vredestijd is het nuttig en nodig een defensieapparaat op niveau te houden. Vandaag de dag is die urgentie nog groter, nu er sprake is van toenemende militaire dreiging aan de oostgrens van Europa. Demissionair premier Mark Rutte spreekt sinds de brute inval van Rusland in Oekraïne regelmatig grote –en terechte– woorden over de noodzaak om onze vrijheid te beschermen. Deze ernstige woorden zijn pas echt serieus te nemen als ze gepaard gaan met ferme daden.
Trump dreigde meermaals om de Verenigde Staten te zullen terugtrekken uit het bondgenootschap. Die gedachte doet menig Europeaan vrezen. Europa is immers nog steeds afhankelijk van Amerika’s militaire macht. Juist met de dreiging aan de oostgrens van het werelddeel realiseert Europa hoezeer het heeft geleund op supermacht VS.
Het zou voor Trump goed zijn de woorden van een van zijn voorgangers goed in de oren te knopen. De eerste Amerikaanse president, George Washington, zei eens: Voorbereid zijn op de oorlog is de beste manier om de vrede te handhaven. Juist een bondgenootschap als de NAVO is iets om te koesteren. Nu de militaire risico’s toenemen, helpt Trumps retoriek niet, maar is ieder NAVO-land erbij gebaat zich eensgezind aan de afspraken te houden.