Vrijwilligersorganisatie: aantal uren van vrijwilligers daalt
Het aantal uren dat mensen zich inzetten voor vrijwilligerswerk daalt, terwijl de vraag naar vrijwilligers in meerdere sectoren, zoals de zorg, alleen maar toeneemt. Dat constateert de Vereniging Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk (NOV) na vragen van het ANP. Organisaties moeten dubbel zoveel mensen werven om hetzelfde te kunnen doen als eerst, stelt de vereniging.
De vereniging ziet al jaren een terugloop in het aantal mensen dat zich inzet en zorg-, hulp- en dienstverlening biedt. „Dat is zorgelijk omdat ook duidelijk is dat de betaalde zorg en de overheid steeds meer verwacht dat mantelzorgers en vrijwilligers een veel grotere taak oppakken in het voor elkaar zorgen in de samenleving”, zegt NOV-directeur Joost van Alkemade. Dat vraagt volgens de vereniging om een andere manier van werken in de betaalde zorg en om meer samenwerking tussen betaalde zorgberoepen en vrijwilligers.
Zo zijn er behalve in de zorg bijvoorbeeld ook vrijwilligers nodig bij bibliotheken, musea, vervoer op het platteland en in steden en voor natuuronderhoud, signaleert de NOV. De zorg voor cultureel erfgoed en het werk van vakbonden en politieke partijen vragen ook inzet van vrijwilligers.
Als reden voor de terugloop noemt de NOV een verschil in plichtsbesef tussen generaties. „Jongeren redeneren meer vanuit wat het voor hunzelf oplevert. De concurrentie in tijdsbesteding is ook groot. Nieuwe mensen worden door vele regels die erbij horen afgestoten. En soms worden groepen niet gevraagd. Ben je één keer binnen, dan blijkt het vaak leuker dan verwacht en zie je dat je van betekenis bent”, vertelt Van Alkemade.
Op dit moment zijn weliswaar meer mensen bereid om vrijwilligerswerk te doen dan er daadwerkelijk vrijwilligerswerk doen, concludeerde onderzoeksbureau Motivaction, dat voor NOV onderzoek deed. Obstakels zijn onder meer de tijd die het kost en de momenten waarop het kan, en of vrijwilligers voldoende kennis hebben. „Hier zit een uitdaging voor de organisaties om hun activiteiten meer divers of anders te organiseren”, aldus Van Alkemade.
In 2022 deden zo’n vier op de tien mensen vrijwilligerswerk bij bijvoorbeeld een sportclub, school of kerk, becijferde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Dat was een toename vergeleken met het jaar ervoor, maar toch was het aantal vrijwilligers nog wel lager dan voor de coronapandemie. Tussen 2012 en 2019 vrijwilligde nog bijna de helft van de Nederlanders, in 2020 en 2021 daalde dit aandeel door de pandemie flink, tot respectievelijk 44 en 39 procent.