„Er is zo veel te halen in de verschillende culturen in Nederland. Er gaat zo veel mis qua onbegrip en misverstanden. Wij moeten gewoon de rijkdom van integratie willen zien”, zei de prinses maandagavond in het televisieprogramma NOVA.

Gezeten in een chic ingericht vertrek in Villa Eikenhorst in Wassenaar vertelt prinses Máxima dat ze in haar jeugd al wel eens van Nederland had gehoord. Eerst dankzij de zeventiende-eeuwse meesters van de schilderkunst. Daarna hoorde ze over de omgang met het water en vervolgens over de Nederlandse economie, vooral de haven van Rotterdam.

In augustus 1999 kwam ze Nederland binnen. „Alles zo netjes, zo vol bloemen en dan dat groen van de weilanden.” Een indruk die haar bijbleef, was die van een vrouw op een fiets, met een kind voorop, een kind achterop en nog een stel boodschappen erbij en dat alles inclusief het onvermijdelijke bosje bloemen. „Die vrouwen zijn wel sterk”, vertelde ze haar prins. Dat zou zij vast nooit kunnen presteren.

Ze maakte kennis met Nederlandse eigenaardigheden als „bitterballen, kaas en een bakje koffie.” Overigens paste ze meteen al beter in Nederland dan menigeen zou denken: ze kon namelijk al koeien melken. Ze leerde dat in haar geboorteland toen ze met de „gaucho’s” (Argentijnse ’cowboys’) in Argentinië koeien naar de stal bracht omdat ze gemolken moesten worden. Tijdens de Nederlandse taallessen die ze in New York volgde, leerde ze veel dingen van haar toekomstige land kennen, zoals het sinterklaasfeest.

Inmiddels kan de prinses nooit meer incognito wandelen of in een warenhuis boodschappen doen. Ze probeerde een keer met een pruik op aan de aandacht te ontsnappen, maar dat was „verschrikkelijk.” Dat doet ze dus niet meer. „Waarom moet ik me verstoppen? Doe ik iets wat geheim moet blijven?”

Tijdens haar introductieprogramma legde prinses Máxima 110 werkbezoeken af. Die werden allemaal minutieus voorbereid, meestal door haar persoonlijk adviseur en voormalig topambtenaar Pien Zaaijer. Aan alle facetten van de Nederlandse samenleving rook ze - van de Rotterdamse probleemwijk Spangen tot de biologische boerderij van Greta en Aart van de Beek in Putten. Tijdens al die bezoeken ontmoette ze mensen. Daarom was het voor haar allemaal zo „belangrijk.” „De mensen wilden alles geven, ook hun persoonlijke kant en ik ben erg dankbaar dat ze hun problemen en zorgen met me wilden delen.” De prinses is zich ervan bewust dat ze dicht bij de mensen kan komen. Dat verklaart ook haar populariteit. „Ik probeer mezelf te zijn en zo te blijven. Ik weet niet waar ’t vandaan komt, die populariteit.”

De prinses is nu volop actief in de commissie Participatie van Vrouwen uit Etnische Minderheidsgroepen (PaVEM). Verder is ze lid van de groep van adviseurs voor het Internationale Jaar van het Microkrediet, in welke hoedanigheid ze volgende week een werkbezoek aan Kenia en Uganda brengt.

Vooral integratieprocessen interesseren de prinses enorm. Integreren betekent volgens haar dat allochtonen hun eigen verantwoordelijkheid nemen, hun eigen wilskracht tonen en niet in hun eigen cirkel blijven ronddraaien, maar erbuiten treden. „Ik ben zelf ook een allochtoon. Heel veel vrouwen kijken naar mij en denken: Jij moest ook de taal leren. Ze kunnen zich deels met mij identificeren.”

Is ze een troetelallochtoon? Nee, ze realiseert zich duidelijk dat haar situatie vanaf het begin heel anders was dan van veel anderen. Ze kwam binnen als iemand die meerdere talen beheerste en ze had een academische titel op zak.

De prinses denkt zich meer te gaan richten op jongere allochtonen omdat juist die „de toekomst van Nederland” vertegenwoordigen. Máxima zal straks zeker tijd nemen voor het moederschap, vooral voor haar tweede kind, dat deze zomer geboren wordt, vertelt ze lachend, terwijl haar nieuwe kapsel op de cadans van de woorden meedeint. Ze streeft ernaar de goede balans te vinden tussen gezinsleven en werk. Een goede oppas vinden blijkt zelfs voor het kroonprinselijk paar lastig. Bovendien: „Ik ben een moeder, en je laat de zorg van je kind niet altijd over aan een oppas.”

Ze aarzelt als haar wordt gevraagd in een paar woorden Nederland te kenschetsen. Ze bestempelt het Nederlandse volk als „praktisch in het vinden van oplossingen.” Sinds de prinses in ons land woont, is Nederland veranderd, onder meer door de moord op Pim Fortuyn in 2002. „Ik zag een land in beweging, soms de clichés, aan de andere kant veranderingen die daarmee in tegenstelling waren.” Ze vraagt zich af wat de Nederlandse identiteit zal worden.

Juist door haar positie kan ze veel doen. „Er is een rol voor de monarchie als symbool van eenheid, om mensen samen te brengen. Ik wil graag een bijdrage leveren aan de integratie van allochtonen. Ik denk dat ik kan helpen. Ik ben apolitiek, blijf boven de politieke sfeer en kan daardoor partijen dichter bij elkaar brengen.”

De prinses voelt zich niet erg gehinderd door haar positie als lid van het Koninklijk Huis, waarop toch zo wordt gelet. „Ik sta niet stil bij mijn beperkingen. Ik kan zo veel doen.” En: „Ik denk niet dat ik niet vrijuit mag praten. Ik heb veel ruimte, en het is mijn verantwoordelijkheid daar juist mee om te gaan.”