De instroom in de arbeidsongeschiktheidsregelingen loopt al jaren op, met name in de WIA (Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen), en komt voor een groot deel voor de rekening van 60-plussers. Dat komt deels door de verhoging van de AOW-leeftijd, waardoor mensen langer gebruik kunnen maken van een arbeidsongeschiktheidsuitkering. De pensioenleeftijd steeg de afgelopen jaren en ligt sinds 1 januari op 67 jaar.

Ook beoordeelt het UWV 60-plussers die een beroep doen op de WIA sinds oktober 2022 op een vereenvoudigde manier. Dat is onderdeel van een breder pakket aan maatregelen die ervoor moeten zorgen dat mensen minder lang op een sociaal-medische beoordeling hoeven te wachten. Hierdoor zijn er meer WIA-uitkeringen toegekend aan 60-plussers: in 2023 en 2024 gaat het om 3200 extra toekenningen per jaar. De maatregel loopt eind 2024 af.

Dit jaar stromen naar verwachting meer dan 60.000 mensen de WIA in. Tegelijkertijd daalt het aantal mensen dat vanuit de WAO (Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering) en WAZ (Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen) krijgt uitgekeerd. De WIA vervangt sinds 2006 geleidelijk de WAO, waar nagenoeg geen nieuwe mensen meer instromen. Ook de WAZ is een oude regeling. Het UWV verwacht dat het aantal Wajong-uitkeringen dit jaar wel toeneemt.

Vorig jaar erkende de uitkeringsinstantie dat mensen veel te lang moeten wachten voor ze zekerheid hebben over de toekenning van een arbeidsongeschiktheidsuitkering. In 2022 wachtten meer dan 17.000 mensen nog op een beoordeling. Het UWV wil de maximale wachttijd dit jaar terugbrengen van negen maanden naar zeven maanden. De uitkeringsinstantie benadrukt dat niet alle cliënten zo lang op een beoordeling wachten.

Het UVW heeft te weinig capaciteit voor alle beoordelingen. Zo nam het aantal verzekeringsartsen eerder fors af. Dat kwam doordat ervaren artsen met pensioen gingen en er jongere collega’s voor terugkwamen, die vaak nog opgeleid moesten worden en minder productief waren.