CDA-Tweede-Kamerlid Van Fessem vindt dat rechters zich hierdoor kwetsbaar maken, omdat ze later in de rechtszaken een onafhankelijk oordeel moeten vellen. De PvdA en de VVD noemen het uitzonderlijk dat de rechters zich op deze manier roeren, maar hebben er geen moeite mee.

„Ik kan het begrijpen, maar ik vind dat ze dat niet hadden moeten doen", zei Van Fessem zondag in het televisieprogramma Buitenhof. Hij meent dat de rechters hun zorgen op een andere manier kenbaar kunnen maken, bijvoorbeeld via de Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak. Voorzitter W. Tonkens van die vereniging ziet het dilemma ook, maar vindt wel dat rechters zich op deze manier mogen uitspreken. „De rechters wijzen de maatregelen niet af, maar ze manen om bezinning en wijzen op de risico’s en mogelijke gevolgen".

Ook PvdA-Tweede-Kamerlid Wolfsen vindt dat rechters „in algemene zin over algemene wetgeving" mogen discussiëren. „We moeten elkaar niet verketteren als je meedenkt. Het gaat niet om een specifieke wet maar om een pakket van complexe wetgeving". Wolfsen kan zich vinden in de waarschuwing van de rechters voor zorgvuldigheid. Hij vindt dat hoe meer de overheid mag, hoe strenger de toets moet zijn. „Laten we de kritiek van de rechters goed in onze oren knopen".

De VVD vindt de kritiek van de rechters prematuur, omdat het voornemens zijn en de wetsvoorstellen nog niet op tafel liggen, zegt VVD-Tweede-Kamerlid Griffith. De ministers Donner (Justitie) en Remkes (Binnenlandse Zaken) werken daar nog aan, maar kregen in het debat afgelopen week steun om op de ingeslagen weg verder te gaan. De VVD is net als het CDA voor de verdergaande bevoegdheden. De PvdA wilde nog geen oordeel vellen voordat de voorstellen af zijn, maar blokkeert de plannen niet. D66, GroenLinks en de SP vinden een aantal maatregelen buiten proportie en niet effectief.

Griffith wijst erop dat de rechters standaard nog aan bod komen in de procedure. „Voordat wetsvoorstellen naar de Tweede Kamer gaan, kunnen rechters, advocaten en deskundigen nog allemaal hun plasje erover doen". Als het wetsvoorstel eenmaal bij de Tweede Kamer ligt, past zwijgen volgens de PvdA.

CDA’er Van Fessem vindt het niet goed dat rechters zich uitlaten over politieke kwesties en evenmin dat politici zich openlijk uitlaten over rechtszaken. Vrijdag, na de ministerraad, zei ook minister Donner al dat rechters net als politici terughoudend moeten zijn. De bewindsman zelf vatte het commentaar van Corstens op als „een terechte waarschuwing". In de wetsvoorstellen die in voorbereiding zijn, wordt hier volgens hem al aan gedacht.

Volgens voorzitter Tonkens van de NVvR hebben de rechters, onder wie raadsheer G. Corstens van de Hoge Raad, zich heel afgewogen uitgesproken. Tonkens ziet de kritische rechters niet als „keffertjes" maar als waakhonden van de rechtsstaat. Ze vindt dat rechters niet hoeven te wachten op de rechtszaken zelf, maar ook het gereedschap als zodanig mogen toetsen.

De rechters hebben onder meer grote moeite met de verlenging van het voorarrest van verdachte terroristen, van drie naar 27 maanden, terwijl de belastende informatie kan worden onthouden. Ook mogen mensen straks opgepakt worden bij aanwijzingen in plaats van een redelijk vermoeden. Ook het gebruik van informatie van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst AIVD als bewijs, is een punt van zorg. De rechters vrezen dat zij mensen moeten vrijspreken als blijkt dat de maatregelen strijdig blijken met internationale verdragen. Vervolgens zouden de rechters daarop aangekeken worden.