Maandag waarschuwde het Internationaal Monetair Fonds (IMF) voor de ingrijpende gevolgen als AI-toepassingen zoals de chatbot ChatGPT steeds meer taken overnemen van mensen. De opkomst raakt volgens IMF-topvrouw Kristalina Georgieva wereldwijd bijna vier op de tien banen. Rijke landen zullen volgens haar flink profiteren van deze technologie. Daar staat tegenover dat banen verloren kunnen gaan en ook de lonen onder druk komen te staan.

Van Huffelen vreest voor een arbeidsmarkt met grote verschillen tussen winnaars en verliezers. Een kleine groep „superstar-werknemers” wordt met behulp van kunstmatige intelligentie veel productiever, houdt de staatssecretaris voor. Daar staan werknemers tegenover die steeds minder te bieden hebben, omdat hun taken worden overgenomen door computers.

De bewindsvrouw wil dat de SER gaat bedenken welke werkenden moeten vrezen voor hun baan en hoe zij aan nieuw werk kunnen worden geholpen. Bovendien wil ze weten of het sociale zekerheidsstelsel de schok kan verwerken als onverwachts een grote groep mensen werkloos raakt door concurrentie van AI. Dan zullen namelijk veel mensen een WW-uitkering aanvragen.

Mensen die hun baan houden, zullen ook veel merken van de opkomst van AI, verwacht Van Huffelen. De technologie biedt verlichting door bijvoorbeeld routinematige taken over te nemen. Aan de andere kant kan kunstmatige intelligentie er ook voor zorgen dat mensen met tegenzin naar hun werk gaan. Bijvoorbeeld als de technologie wordt ingezet om werknemers constant in de gaten te houden. Daarom wil ze van de vakbonden en werkgevers weten hoe de kwaliteit van banen kan veranderen door AI.

De staatssecretaris heeft de ambitie om Nederland een koploper te maken op het gebied van AI en vooral het verantwoorde gebruik hiervan, schrijft ze in een visiedocument dat ze eveneens donderdag heeft gepubliceerd. Om dat te bereiken richt ze een team op dat de risico’s van nieuwe AI-toepassingen moet helpen beoordelen. Ook gaat ze dit jaar zogeheten „InnovatieLabs” openen waarin bedrijven en overheden samen innovaties kunnen bedenken op het gebied van AI. Ze hoopt dat een volgend kabinet voort zal borduren op haar plannen.