De duizenden mensen die de grote trek naar Amerika maken –onder wie naar schatting 3000 kinderen– voeren een veelzeggende spandoek mee: ”Exodus from poverty” (Uittocht uit de armoede). Daarmee is hun belangrijkste motief verwoord. Ze willen de sociaaleconomische ellende in Midden-Amerika ontvluchten. Hoewel, onder de deelnemers zijn ook mensen die zich vanwege dreiging van moorddadige bendes bij de karavaan hebben aangesloten. En er zijn zelfs mensen uit Afrika die langs vele omwegen nu hun heil zoeken bij deze immigrantengroep. Sommigen komen zelfs uit Bangladesh en India. Allen hebben de hoop dat ze legaal of illegaal de Verenigde Staten kunnen binnenkomen.

Door in groepsverband te reizen proberen mensen blootstelling aan criminele bendes of corrupte ambtenaren te minimaliseren. Daarnaast weten organisatoren van een karavaan dat ze meer dan gemiddeld aandacht krijgen voor hun nood.

De huidige karavaan, die op kerstavond startte, zet in Amerika de discussie over immigratie op scherp. President Biden zit met de handen in het haar. Hij overweegt zelfs gebruik te gaan maken van harde maatregelen waarmee zijn voorganger Donald Trump probeerde immigranten te weerhouden.

Vorige week nog stuurde Biden buitenlandminister Anthony Blinken voor overleg naar Mexico. Maar het gesprek leverde niet echt een goed resultaat op. Mexico wil dat de VS de economische sancties tegen Venezuela en Cuba opheffen. Veel immigranten komen juist uit deze landen. Maar de regering-Biden is bepaald nog niet zover. De geringe opbrengst van deze topontmoeting zorgt ervoor dat Biden het immigratieprobleem als een loden last meezeult het nieuwe jaar in.

Daarmee wordt het immigratievraagstuk net zoals bij de voorgaande twee presidentsverkiezingen een belangrijk thema in de verkiezingsstrijd. Bidens waarschijnlijke rivaal bij die verkiezingen, Trump, zal niet moe worden te hameren op harde maatregelen. Opnieuw zal hij pleiten voor een muur aan de zuidgrens. En ook zal hij aandringen op het oppakken en terugsturen van immigranten die illegaal Amerika binnenkomen.

Biden beloofde bij de vorige verkiezingen meer de menselijke maat toe te passen. In 2020 zei hij sommige strenge beperkingen van zijn voorganger af te schaffen, wat hij inderdaad deed. En voor mensen die al binnen waren maar die nog geen goede papieren hadden, zou er een pardon komen.

Die laatste belofte kon hij niet waarmaken. Dit betekent dat nog steeds grote groepen mensen illegaal in de VS wonen. Hun toekomst is onzeker. Zij lopen het risico alsnog het land te worden uitgezet.

Maar gaandeweg zijn ambtsperiode heeft Biden ook strengere maatregelen moeten nemen. De situatie aan de grens is volledig uit de hand gelopen. Daarom besloot hij weer mensen naar Venezuela uit te zetten, een maatregel die hij destijds Trump verweet. In de voorbije maanden stuurde de politie gemiddeld 200.000 immigranten per maand terug naar Mexico. In het hele achterliggende jaar kreeg de grenspolitie meer dan 2,5 miljoen immigranten te verwerken.

De enorme toestroom en de daarmee samenhangende chaos zijn de oorzaak dat Biden niet alleen veel kritiek kreeg op zijn immigratiebeleid van de zijde van de Republikeinen. Ook in eigen partij neemt het gemor toe. Weliswaar vindt de linkervleugel van de Democratische Partij dat hij zijn toevlucht niet moet nemen tot het strenge beleid van zijn voorganger, maar het merendeel van zijn partij zegt dat er nu echt iets moet gebeuren. Niet alleen de situatie aan de grens dwingt hem daartoe. Hij lijkt die plannen ook te maken om zijn herverkiezing in november veilig te stellen.