Rotterdamse politiechef: Aantal jonge daders explosies zorgwekkend
Het aantal explosies in Rotterdam verdrievoudigde dit jaar. Politiechef Fred Westerbeke predikt realisme. Voor de bestrijding is vooral een lange adem nodig, waarbij ook instanties als jeugdzorg en de reclassering betrokken zijn.
Als het gesprek erop zit, hij en zijn voorlichter al zijn opgestaan en langzaam richting de deur van zijn kantoor in het Rotterdamse politiebureau lopen, wil hij nog één ding benadrukken. „Ik vind het belangrijk dat goed overkomt hoe erg wij de explosiegolf voor Rotterdammers vinden”, zegt Fred Westerbeke, chef van de Regionale Politie Eenheid in de Maasstad. „Er zijn veel zorgen in de stad. Dit is voor hen héél naar.”
Westerbeke, sinds 2020 politiechef in Rotterdam, draait er niet omheen: dé oplossing in de strijd tegen de explosies is niet zomaar gevonden. In heel het land werden dit jaar tot 1 december 622 ontploffingen geturfd, waarmee het aantal explosies het afgelopen jaar is verdrievoudigd. Met ruim 200 explosies is Rotterdam veruit koploper van Nederland.
Dreigementen
De aanslagen worden vaak ’s nachts gepleegd, door zwaar vuurwerk en zelfgefabriceerde bommetjes aan deuren en voorgevels te hangen. Vaak is de schade groot, ook voor omwonenden, die er niets mee te maken hebben. „Gelukkig zijn er nog geen zware gewonden gevallen”, stelt Westerbeke. „Maar het gaat soms om zodanig grof geschut, dat je je afvraagt hoe het mogelijk is dat er nog niet iemand ernstig bij gewond is geraakt, of zelfs overleden.”
Deze zomer voerde Westerbeke de Rotterdamse strijd tegen de explosiegolf verder op. Op dat moment bleek dat het aantal aanslagen in de gemeente Rotterdam al net zo hoog was als in heel 2022. Ter vergelijking: in 2021 vonden in Rotterdam ‘slechts’ 12 explosies plaats.
„De aanslagen lijken vooral bedoeld als dreigement”, stelt de politiechef. „Het is aantoonbaar dat veel van deze zaken samenhangen met ruzies in de drugswereld. We stoppen nu echt veel capaciteit in het terugdringen van het aantal explosies. Er zijn op dit moment ’s nachts meer agenten op straat.”
Minder capaciteit
Extra middelen en mankracht zijn niet beschikbaar, gaat de chef verder, dus moeten er keuzes worden gemaakt. „We krijgen op jaarbasis honderdduizend aangiftes binnen. Er zijn mensen tegen wie we noodgedwongen moeten zeggen: Het spijt ons vreselijk, we gaan uw aangifte niet behandelen, ook al is ’ie terecht. Aangiftes van mensen die zijn opgelicht op Marktplaats, bijvoorbeeld.”
In 2023 werden tot nu toe 186 aanhoudingen rond explosies verricht, meldt Westerbeke. Bijna de helft van de daders blijkt jonger te zijn dan 23 en ingeschakeld door criminelen. „Deze ingehuurde plegers riskeren meerdere jaren gevangenisstraf. En dat voor vaak maar een paar honderd euro. Het gaat hier om opdrachten van criminelen die zich niets aantrekken van de samenleving.”
„Het ettert maar door, maar moet een keer gaan stoppen. We moeten de jonge plegers er dus van zien te overtuigen dat criminaliteit niet de juiste keuze is. Bij iedere aanhouding worden nu meteen zorginstanties betrokken. Jeugdzorg, de reclassering. Om te voorkomen dat zo’n jong iemand het over een halfjaar nog een keer doet.”
Bloed
Voor die aanpak is een lange adem nodig, stelt Westerbeke. De politiechef doet bovendien een moreel appel op drugsgebruikers. Er worden in Rotterdam per dag 70.000 lijntjes cocaïne gesnoven, bleek dit jaar uit onderzoek. „Die mensen mogen zich achter de oren krabben. De normalisering van drugsgebruik is gewoon niet oké.”
Met die boodschap voert de gemeente al een paar maanden campagne in de stad. Op posters staan teksten als ”er kleeft bloed aan je pil”. Westerbeke: „Uiteindelijk faciliteer je als gebruiker deze wereld, waardoor dit soort dingen gebeuren.”
