Minister Rice zegt Teheran de wacht aan
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Condoleezza Rice, heeft woensdag bij haar bezoek aan de NAVO en de Europese Commissie in Brussel gezegd dat Iran het moment waarop het zich moet verantwoorden voor zijn verdachte kernprogramma niet voor zich uit kan blijven schuiven. Vooralsnog zullen de Verenigde Staten het land geen ultimatum opleggen.
De VS beschuldigen Iran ervan kernwapens te willen maken. Washington wil dat het atoombureau IAEA in Wenen Iran daar formeel van beschuldigt tegenover de VN-Veiligheidsraad, die dan sancties kan opleggen. Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland willen die stap voorkomen en proberen Iran met beloften van economische en technische hulp ertoe over te halen zijn verdachte activiteiten te staken.
Rice zei dat de VS nauw contact onderhouden met de drie Europese landen om de onderhandelingen te volgen. Maar zij zullen niet toestaan dat Iran de onderhandelingen gebruikt om de zaak te vertragen. Iran moet weten, zei zij, dat er „andere stappen” zijn die de internationale gemeenschap kan nemen.
De Franse minister van Buitenlandse Zaken, Michel Barnier, zei dinsdag dat de diplomatie haar xxloop moet hebben en dat hij Rice heeft gevraagd om „steun en vertrouwen” van de VS. De Britse premier Tony Blair en de Duitse bondskanselier Gerhard Schröder sloten zich daar woensdag bij aan. Blair beaamde dat Iran zich moet houden aan de regels van het IAEA en geen kernwapens mag maken. „Ik geloof evenwel dat dat bereikt kan worden met diplomatie”, zei hij. Schröder, die vorige week met Rice sprak, zei het met de Amerikanen en Europese bondgenoten eens te zijn dat er al te veel massavernietigingswapens zijn en dat het aantal omlaag moet, maar dat hij wil onderhandelen in plaats van dreigen met militaire middelen.
President Mohammed Khatami van Iran zei woensdag dat zijn land de zoektocht naar vreedzame nucleaire technologie nooit zal opgeven. Daartoe behoort ook de verrijking van uranium. Hij zei dat tijdens een toespraak tot buitenlandse ambassadeurs in Teheran. Khatami zei cryptisch dat Iran „nieuw beleid” kan gaan volgen, dat „enorme consequenties” zou kunnen hebben, als de onderhandelingen met de Europese Unie over zijn kernprogramma mislukken. „Wij garanderen dat we geen kernwapens produceren, omdat we daar tegen zijn en niet geloven dat die een bron van macht zijn, maar we geven vreedzame nucleaire technologie niet op”, aldus de president.
Minister Rice benadrukte tijdens haar bezoek aan de Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de Europese Unie in Brussel, de goede banden tussen haar land en Europa. „Dit is een alliantie die begrijpt dat onze toekomst gemeenschappelijk is”, aldus Rice.
De minister sprak bij haar vergadering met voorzitter Barroso van de Europese Commissie en enkele van zijn collega’s onder meer over China.
Ze drong er bij de Europeanen op aan de Amerikaanse zorg over een mogelijke opheffing van het Europese wapenembargo tegen China serieus te nemen. De Europese Unie heeft al aangegeven bereid te zijn tot opheffing van het embargo, dat in 1989 werd ingesteld na de brute onderdrukking van de Chinese democratiseringsbeweging, als daar verbeteringen op het gebied van de mensenrechten tegenover worden gesteld. Rice zei dat de VS zich zorgen maken over het militaire evenwicht in de regio en over de overdracht van technologie aan China.
De VS en de EU onderzoeken nog welke consequenties een eventuele opheffing van het embargo zou hebben, zei zij. Het onderwerp zal opnieuw aan de orde komen als Rice donderdag in Luxemburg, haar laatste reisdoel, spreekt met premier Jean-Claude Juncker, die momenteel het voorzitterschap van de EU uitoefent.