Bush prees zijn voorstel in een begeleidende verklaring als in overeenstemming met zijn eerdere belofte om het financieringstekort in 2009 gehalveerd te hebben. „Wij toetsen alle uitgaven niet op de goede bedoelingen van de betreffende programma’s, maar op de concrete resultaten die zij opgeleverd hebben”, aldus Bush.

Kritiek liet niet lang op zich wachten. Bush’ Republikeinse partijgenoot senator Thad Cochran kritiseerde het plan om drastisch te schrappen in landbouwsubsidies. „Dit is niet te verkopen aan onze boeren”, aldus Cochran.

De Democraten wezen op het feit dat de begroting geen melding maakt van een aantal belangrijke -en kostbare- uitgaven. Er wordt bijvoorbeeld geen melding gemaakt van kosten voor militaire operaties in Irak en Afghanistan, die in het huidige fiscale jaar minstens 105 miljard dollar bedragen. Het begrotingsvoorstel vermeldt wel dat de president de tijdelijke belastingverlagingen van de afgelopen jaren permanent wil maken, maar dat dit tot minder overheidsinkomsten en dientengevolge tot meer tekorten leidt, wordt niet vermeld.

Verder wordt geen berekening gepresenteerd voor een van de belangrijkste politieke prioriteiten voor Bush, de hervorming van de ”social security” (te vergelijken met onze AOW). De president wil dit programma de komende jaren deels privatiseren. Dat geldt echter niet voor mensen van 55 jaar en ouder.

Omdat deze groep de volledige uitkering wordt gegarandeerd en omdat privatisering betekent dat er minder geld naar social security vloeit, moet de overheid de komende tien jaar minstens 754 miljard dollar lenen, en over een langere periode wordt dat bedrag becijferd op meerdere biljoenen. Dat leidt tot stijgende financieringstekorten in plaats van dalende, zoals het Witte Huis beweert.

Compromis

Nu zijn begrotingsvoorstellen niet meer dan intenties van de regering, aangezien het Congres (Senaat plus het Huis van Afgevaardigden) het laatste woord heeft als het om de besteding van belastinggeld gaat. Met de tussentijdse verkiezingen van volgend jaar voor de boeg, is het niet erg waarschijnlijk dat Bush de handen op elkaar krijgt voor het verlagen van sociale uitgaven en het volledig schrappen van 150 sociale programma’s, zoals wordt voorgesteld.

„De Democraten zijn hier traditioneel tegen, maar ook veel Republikeinen voelen er weinig voor om volgend jaar de kiezer tegemoet te treden terwijl zij net dit jaar een deel van het sociale programma hebben gedumpt”, aldus politiek analist Doug Bandow van het Cato Research Institute in Washington.

Bandow verwacht een compromis tussen Congres en Witte Huis op dit punt. Bush belooft streng te zullen optreden tegen ongewenste verhogingen van de uitgaven. Maar in zijn eerste ambtstermijn heeft de president niet één enkele begrotingspost waarmee hij het niet eens was met z’n veto geblokkeerd.

Bandow wijst erop dat begrotingsvoorstellen precies zijn wat zij zijn, namelijk voorstellen. „Het Congres heeft een president nooit voor 100 procent gevolgd en dat zal het komende begrotingsjaar niet anders zijn. Dat betekent stijgende uitgaven, ook voor programma’s waarin de president nu wil snijden. Plus een financieringstekort van naar schatting minstens 400 miljard dollar”, aldus Bandow.