De stemming: Vraag over coalitie gaat campagne steeds meer beheersen
„Wie met wie?”, dreigt in de staart van de campagne dé kwestie te worden. Oftewel: gaan we over links of over rechts? Timmermans’ voorkeur is helder, die van Omtzigt nog niet.
Zespartijenverbond
Frans Timmermans (GL-PvdA) wil over links. In het SBS6-verkiezingsdebat van donderdagavond noemde hij de SP en de Partij voor de Dieren als kandidaat-coalitiepartners. Ook de ChristenUnie en het CDA, dat zichzelf volgens Timmermans „opnieuw heeft uitgevonden”, mogen wat hem betreft meedoen. Net als D66 overigens.
Afgaande op de peilingen haalt dat zespartijenverbond bij de verkiezingen echter bij lange na geen meerderheid. Geen van de partijen die Timmermans noemde, kon bovendien op zijn uitgestoken hand reageren, ze waren er simpelweg niet. SBS6 had ingezet op een krachtmeting tussen de vier koplopers: VVD, NSC, GL-PvdA en PVV. Timmermans kon het debat zodoende gebruiken om het volk te waarschuwen voor het gevaar van een rechtse coalitie; iets wat hij met verve deed.
Geert Wilders (PVV) bleek al gauw zijn favoriete doelwit. Die gedraagt zich precies als alle andere populisten in Europa, zette Timmermans uiteen. „Voor de verkiezingen stellen ze zich wat milder op en doen ze even lief, om daarna weer hun ware gezicht te laten zien.” De PVV’er mag volgens hem nooit aan de knoppen komen te zitten, omdat hij buitenlanders discrimineert, „ook als ze hier al drie generaties zijn”.
Wilders haalde in het debat zijn gram toen Timmermans uit het publiek de vraag kreeg wat hij wil doen tegen armoede. Stap voor stap tegengaan, was zijn reactie. „U kunt wachten”, beet Wilders hem toe, „u krijgt maandelijks 15.000 euro wachtgeld. Deze mevrouw wil nu oplossingen.”
Cryptisch
In het debat ging opnieuw veel aandacht uit naar de vraag: wil Omtzigt met de PVV? Weer hadden Omtzigts antwoorden een licht ontwijkende ondertoon. „Een keer beledigen, dat doen we allemaal wel”, zei hij bijvoorbeeld. Daarna kwam er een uiteenzetting over het PVV-programma, waarin een moskee- en Koranverbod wordt bepleit. Dat wringt met de Nederlandse Grondwet waar Kamerleden bij hun installatie de eed op afleggen. Op de expliciete vraag: maar sluit u hem uit?, klonk uiteindelijk uit Omtzigts mond: „Ja, met zo’n verkiezingsprogramma kan ik niet samenwerken.”
GL-PvdA noemde Omtzigt donderdag „een heel moeilijke partner” omdat de belastingplannen en de immigratiestandpunten van de twee behoorlijk uiteenlopen. Hij schrijft Timmermans nog niet af, maar tot aan de verkiezingsdatum houdt hij de kaarten het liefst nog tegen de borst. Dat de vier partijen met elkaar in zee gaan, is uitgesloten, maar van de vraag „Wordt het nu GL-PvdA of toch Wilders?” is Omtzigt nog lang niet af. De kiezer helaas evenmin.
