Voorkeurstemmen zijn stemmen die niet op de lijsttrekker van de partij worden uitgebracht. Veel kiezers stemmen bijvoorbeeld op een vrouw of een kandidaat uit de regio waar ze zelf wonen. Als een kandidaat veel stemmen achter zich weet te vergaren kan hij of zij alsnog in de Kamer komen.

Die grens is niet eens zo hoog, namelijk 25 procent van de kiesdeler. In 2021 was de kiesdeler bijna 70.000 stemmen. Een kwart daarvan is 17.500. Degene die met voorkeurstemmen is gekozen, neemt de plaats in van een hogergeplaatste kandidaat op de lijst. In 2021 kwamen Volt-Kamerlid Marieke Koekkoek en de GroenLinks-Kamerleden Lisa Westerveld en Kauthar Bouchllikht zo alsnog in de Tweede Kamer.

Ook voor de ChristenUnie had het uitbrengen van voorkeursstemmen in het verleden behoorlijke gevolgen. Het eerste vrouwelijke Kamerlid voor de partij, Tineke Huizinga, wist tot tweemaal toe een hogergeplaatste kandidaat en zittend Kamerlid van zijn zetel te verdringen, namelijk Eimert van Middelkoop in 2002 en Leen van Dijke in 2003.

Advertenties

Iemand die in deze campagne actievoert om toch in de Tweede Kamer te komen, is zittend Kamerlid Stieneke van der Graaf uit Groningen. Op de conceptkandidatenlijst belandde ze op nummer negen. Nu heeft de CU vijf zetels. Aanhangers van Van der Graaf deden tijdens het verkiezingscongres een poging om haar een hogere plek te geven. Dat lukte niet. Toen is besloten om een voorkeursactie te starten. Die richt zich in de eerste plaats op het noorden, waar Van der Graaf reeds aanzienlijke populariteit geniet, maar zal in de komende week ook uitwaaieren naar de rest van het land.

Op dit moment hangen er in de noordelijke provincies al posters met Van der Graaf. Verder gaan aanhangers van de CU-politica de straat op om tienduizenden flyers te verspreiden. Ook hebben ze volgende week advertentieruimte gekocht in landelijke bladen. Daarin zullen partijprominenten en christelijke influencers zich achter Van der Graaf scharen.

Ondertussen is het Kamerlid zelf ook actief. Ze legt een reeks werkbezoeken af in het kader van de zeven werken van barmhartigheid. Zo gaat ze dinsdag met het Leger des Heils bij scholen kleding ophalen voor dak- en thuislozen. Verder gaat ze onder meer gevangen bezoeken, meewerken bij de voedselbank en mensen bezoeken die thuis vluchtelingen opvangen. Daarbij hoopt ze natuurlijk op veel publiciteit.

Of de voorkeursactie succesvol wordt, zal na de verkiezingen blijken. Als de opkomst hetzelfde is als in 2021 moet Van der Graaf volgende week zo’n 17.500 stemmen achter zich weten te krijgen. Bij de laatste verkiezingen had ze er bijna 11.500. Dus kansloos is de actie zeker niet.