Deze week was het 85 jaar geleden dat nazi’s in Duitsland een pogrom uitvoerden tegen Joden. In de Kristallnacht, de nacht van 9 op 10 november 1938, werden door het hele land synagoges verbrand, winkels geplunderd en Joden gevangen genomen of vermoord. Er kwamen –in die nacht en in de nasleep ervan– naar schatting 1400 Joden om het leven.

Wie deze twee gebeurtenissen naast elkaar plaatst, kan zich alleen maar diep schamen over het feit dat bij de herdenking van die Kristallnacht, donderdagavond in de Portugese synagoge in Amsterdam, strenge bewaking noodzakelijk was. En dat op diezelfde avond in Utrecht en Arnhem honderden demonstranten de straat op gingen om steun te betuigen aan Palestijnen. En dat op diezelfde avond een GroenLinks-Statenlid in Utrecht pleitte voor vrijheid „van de rivier (…) tot aan de zee”. En dat op diezelfde dag de Volkskrant een spotprent plaatst met „de boodschap dat de Joden het antisemitisme zelf verzinnen” (citaat van oud-
PvdA-leider Lodewijk Asscher).

Zulke acties zijn ongepast, zelfs onacceptabel. Ernstig is daarbij dat ze blijk geven van een schandelijk gebrek aan kennis van de geschiedenis. Nog geen week na de Kristall-
nacht, op 12 november 1938 werd op een conferentie van nazileiders in Berlijn besloten de Joden verantwoordelijk te stellen voor de veroorzaakte schade, omdat ze zelf het geweld zouden hebben uitgelokt. Nota bene: de Joodse gemeenschap moest een boete betalen van 1 miljard Reichsmark, geld waar Duitsland zijn oorlogsmachinerie mee kon versterken. Vandaag de dag klinken vergelijkbare stemmen: Israël is de boosdoener, gooit bommen op Gaza en maakt zich schuldig aan genocide op Gazanen. Dat is de wereld op z’n kop.

Dat het menselijk geheugen niet alle feiten van 85 jaar geleden op een rij heeft, is nog enigszins verklaarbaar. Maar kennelijk zijn we ook na vijf weken al vergeten hoe dit conflict rond Gaza begon. Dat niet Israël maar Hamas de agressor is. Niet alleen op 7 oktober, maar ook in de afgelopen jaren. Dat Hamas jarenlang honderdduizenden Gazanen in z’n greep hield en nu inzet als menselijk schild. Dat Hamas niet alleen Joodse kinderen heeft vermoord, maar in deze oorlog ook Palestijnse kinderen opoffert. Waarom? Om „de Palestijnse zaak weer op de kaart te zetten”, zoals Hamas-leiders deze week zeiden tegen The New York Times. Deze kennis over de gruwelijke ideologie van Hamas is nodig om te beseffen dat Israël nu geen millimeter kan toegeven.

In dat licht bezien zijn de demonstraties, de Volkskrant-cartoon en de politiebewaking bij de herdenking van de Kristallnacht een klap in het gezicht van Joden. „De geschiedenis herhaalt zich niet; mensen doen dat”, zei een van de sprekers donderdagavond in Amsterdam. En zo is het.