VVD en CDA willen bezuinigen op onderwijs
VVD en CDA willen honderden miljoenen gaan bezuinigen op onderwijs, blijkt uit het rapport waarin de verkiezingsprogramma’s zijn doorgerekend door het Centraal Planbureau (CPB). De andere zes partijen die zijn bekeken door de cijferaars bezuinigen per saldo niet op onderwijs en steken hier in de meeste gevallen zelfs meer geld in.
In 2028 wil de VVD jaarlijks 1,3 miljard euro minder uitgeven aan onderwijs dan nu het geval is. Het CDA houdt het op een bezuiniging van 1 miljard euro. Volt wil juist 5,6 miljard euro investeren, het meest van alle onderzochte partijen. Ook D66, GroenLinks-PvdA en JA21 zijn van plan om per saldo meer geld naar de klassen en collegezalen te brengen. SGP en de ChristenUnie gaan niet bezuinigingen, maar willen niet of maar een beetje investeren.
Een van de belangrijkste bezuinigingsposten voor CDA en VVD is het Fonds voor Onderzoek en Wetenschap dat is opgericht door het huidige demissionaire kabinet-Rutte. Dit willen de partijen opheffen en daarmee besparen zij allebei 500 miljoen euro. Ook willen ze, net als CU en SGP, besparen op internationale studenten. Ze willen deze groep afschrikken door bacheloropleidingen Nederlandstalig te maken.
Veel partijen willen aanpassingen in het leefgeld voor studenten. Alleen VVD, CDA en JA21 hebben geen plannen om te bezuinigen of uitgaven te doen op dit thema. Zo willen D66, GroenLinks-PvdA en Volt dat de basisbeurs voor uitwonende studenten omhoog gaat. Hoewel Volt hier 700 miljoen euro in investeert, bespaart de pan-Europese partij 600 miljoen door de basisbeurs voor thuiswonenden af te schaffen.
Daarnaast willen D66 en Volt de aanvullende beurs in het mbo gelijktrekken met die in het hoger onderwijs. Studenten die vielen onder het leenstelsel moeten minder rente betalen, vinden D66 en GroenLinks-PvdA. Volt wil deze studenten compenseren en geeft daar verspreid over meerdere jaren zelfs 6 miljard euro aan uit. Ook GroenLinks-PvdA wil compensatie voor deze groep.
JA21 wil 500 miljoen euro investeren in betere salarissen voor docenten, GroenLinks-PvdA trekt daar 200 miljoen voor uit. D66 wil 300 miljoen euro uitgeven om de lonen van docenten op basis- en middelbare scholen te verhogen en investeert nog eens 200 miljoen in de salarissen van docenten in het mbo.
Lang niet alle partijen hebben hun partijprogramma laten doorrekenen. Nieuw Sociaal Contract van Pieter Omtzigt, de PVV en de BoerBurgerBeweging hebben CPB bijvoorbeeld bedankt voor het aanbod.