Rapport: brandweer moet beter letten op grensoverschrijdend gedrag
Commandanten van brandweerposten moeten beter letten op grensoverschrijdend gedrag binnen de kazerne. Bij de brandweer zouden best meer vrouwen kunnen werken, maar dan moet de mannencultuur die hier en daar hoogtij viert veranderen. Binnen de hele brandweerorganisatie zou meer aandacht moeten zijn voor sociale veiligheid, de omgang met grensoverschrijdend gedrag en het handhaven daarvan, blijkt uit een onderzoek dat het Nederlands Instituut voor Publieke Veiligheid (NIPV) heeft laten doen naar de kansen om meer brandweervrijwilligsters aan te trekken.
De brandweer in Nederland bestaat voor een groot deel uit vrijwilligers. Het is nauwelijks een probleem om nieuwe vrijwilligers te vinden, maar aangezien die vaak via persoonlijke contacten worden geworven blijft het merendeel mannelijk.
„Witte mannen benaderen witte mannen”, zoals onderzoeker Karin Dangermond het uitdrukt. In Nederland zijn op dit moment 22.384 brandweerlieden, maar slechts 1384 van hen (6 procent) is een vrouw. Dat is weinig vergeleken met organisaties als de politie en Defensie en ook een laag percentage vergeleken met andere landen.
Vrouwelijke brandweerlieden hebben een positieve invloed op het improvisatievermogen tijdens een incident zoals brand. Ze zijn ook belangrijk voor de sociale dynamiek in een brandweerploeg, aldus de onderzoeker. De vrouwen die bij de brandweer werken voelen zich daar over het algemeen geaccepteerd en veilig, maar ze voelen zich ook ‘anders’ dan de collega’s, onder meer door grappen en taalgebruik. Brandweervrouwen ervaren een verschil tussen oudere en jongere mannelijke collega’s: de oudere generatie heeft doorgaans meer moeite met vrouwen.
Er zijn brandweerposten waar bewust niet naar vrouwen wordt gezocht door slechte ervaringen in het verleden en bezwaren van partners van brandweerlieden. Uit het onderzoek is ook gebleken dat niet alle kazernes voorzieningen zoals douches en kleedruimtes voor vrouwen hebben en dat de uitrukkleding niet altijd goed past. De veiligheidsregio waar dergelijke kazernes onder vallen moet zorgen dat dat in orde komt, vindt onderzoeker Dangermond. Er zou binnen de organisatie ook meer aandacht moeten zijn voor het behouden van brandweervrouwen, aangezien zij eerder en vaker om privéredenen stoppen dan mannen.