De sinds 2015 regerende PiS bleef bij de verkiezingen vorige maand de grootste partij, maar haalde geen meerderheid meer. De partij moet op zoek naar een coalitie. Maar alle andere partijen sloten uit met de PiS te willen samenwerken.

De Burgercoalitie van de voormalige Poolse premier en oppositieleider Donald Tusk gaf al aan samen met twee andere pro-Europese partijen een nieuwe regering te willen vormen. Zij beschikken nu over een meerderheid in het parlement. Maar omdat PiS de grootste partij werd, mag die de eerste poging doen. Dat was al voor de stembusronde door PiS-bondgenoot Duda aangekondigd.

De PiS-partij lag de voorbije jaren vaak dwars in Europese context, en droeg volgens critici in Brussel bij aan de uitholling van het recht in Polen.

Het besluit van Duda maakt een einde aan de hoop van de oppositie op een snelle machtsoverdracht. De liberaal Tusk zal mogelijk tot eind december moeten wachten. „De president weet heel goed dat hij alleen maar tijd kan rekken. Maar het is een verspilling van tijd en een verlies voor Polen”, aldus de ex-premier eerder maandag.

De Burgercoalitie en de twee andere partijen hopen zondag een coalitieakkoord te bereiken, zei Tusk verder. Als premier wil hij meteen de spanningen met Brussel verminderen en bereiken dat ruim 35 miljard euro aan Europese fondsen wordt vrijgegeven. Die steun was bevroren door de Brusselse zorgen over de Poolse rechtsstaat. Tusk leidde van 2014 tot 2019 de toppen van staatshoofden en regeringsleiders van de EU-lidstaten.