Tientallen politieagenten rennen met gele reflectiebanden rond op het drukste kruispunt van Japan. Ze proberen de constante mensenmassa’s in goede banen te leiden. Tegelijk roept een schelle, geautomatiseerde stem „Doorlopen! Doorlopen! Je mag hier niet stilstaan!” door de luidsprekers.

Shibuya, een drukke wijk in Tokio, loopt jaarlijks vol met tienduizenden mensen die Halloween komen vieren. Verkleed en met een paar drankjes achter de kiezen veroorzaken de feestgangers veel overlast. De lokale overheid is het dit jaar zat, en heeft een kruistocht afgekondigd tegen de festiviteiten.

„Mijn boodschap is duidelijk: kom hier niet naartoe om Halloween te vieren”, vertelt Ken Hasebe, de burgemeester. Hij heeft inmiddels een reeks persconferenties gehouden om mensen te ontmoedigen om Halloween te vieren in zijn wijk, en deze keer heeft hij een ontmoeting ingelast met de buitenlandse pers. Hij is bang dat, nu het aantal toeristen weer is toegenomen, ook buitenlanders in groten getale komen opdagen.

Tragedie

Het weekend voorafgaand aan Halloween wilde de gemeente laten zien dat ze het meent, en dat mensen niet welkom zijn in Shibuya. Bekende verzamelplekken zijn met hekken afgesloten, en in de drukke winkelstraten zijn barrières opgetrokken. Voor de zekerheid is er een tijdelijk openbaar drankverbod aangekondigd, al staat er geen straf op voor overtreders. Honderden beveiligers en agenten lopen rond, die mensen waarschuwen dat ze niet te lang stil mogen staan. „Ze zijn echt luidruchtig”, klaagt Yuki Sato. Ze is verkleed als een dienstmeisje met kattenoren. „Misschien dat het voor de veiligheid is, maar dat geloof ik niet helemaal.”

„We willen geen herhaling van de tragedie die zich vorig jaar in Zuid-Korea voltrok”, zegt Hasebe. Meer dan 150 mensen kwamen vorig jaar om tijdens de Halloween-vieringen in Itaewon, een wijk in Seoul die in veel opzichten vergelijkbaar is met Shibuya. Duizenden mensen verzamelden zich in nauwe achterstraatjes. Bezoekers werden bedolven of platgedrukt door de menigtes. Twee Japanners kwamen om. De gemeente van Shibuya is bang dat deze tragedie in hun wijk herhaald wordt.

De anti-Halloweenactie lijkt zijn vruchten af te werpen. Tot nu toe verloopt alles rustig. Enkele tientallen mensen hebben zich verkleed, terwijl in voorgaande jaren duizenden feestgangers ronddwaalden. „Maar ze kunnen ons niet stoppen”, zegt Czar Beneby uit de Bahama’s, een van de toeristen die ondanks de waarschuwingen naar Shibuya zijn afgereisd. „Mijn advies aan de burgemeester: laat ons leven.”

Zwerfafval

In 2019, voor de pandemie, was de wijk nog trots op het feit dat ze zo veel bezoekers kon trekken. Destijds stonden er ook honderden politieagenten die de mensenmassa’s in goede banen leidden, maar toen heerste er nog een levendige sfeer. Nu zijn de wegen beplakt met reclameborden met de tekst (in kapitalen) ”Geen Halloweenevenementen in Shibuya”. Nog geen vier jaar geleden stond op dezelfde poster ”Laten we als Shibuya trots zijn op Halloween!”

„Vroeger was het leuk, maar nu komen er steeds meer mensen. Daardoor zien we ook meer problemen”, zegt Hasebe. Hij verwijst naar een reeks incidenten, waaronder het kantelen van een busje, groepen die met elkaar op de vuist gingen en bergen zwerfafval. Mede hierom heeft de burgemeester brede politieke steun voor de nieuwe maatregelen.

Toch is er ook kritiek. Op sociale media en op tv is er commentaar over de enorme uitgaven die gemoeid zijn met het laten uitrukken van honderden beveiligers en agenten. De gemeente heeft zelfs een designer ingehuurd voor het ontwikkelen van een nieuw logo en het opzetten van een anti-Halloween-promotiecampagne. Allemaal op kosten van de inwoners van Shibuya.

Daarbij zorgen de afzettingen en gesloten wegen voor veel frustratie onder reguliere bezoekers. Shibuya heeft een van de drukste stations van Japan, maar deze week is het slecht bereikbaar vanwege de maatregelen. Voor de feestgangers die alsnog komen maakt het allemaal niets uit. „Halloween maakt Tokio levendig”, zegt Beneby. „Wij zijn er, en we gaan niet weg.”