Dordrecht is zuinig op zijn gebedshuizen
Dordrecht telt op dit moment ongeveer veertig in gebruik zijnde gebedshuizen, grotendeels kerken. Daaronder bevinden zich de Grote Kerk en de Augustijnenkerk. Vrijdag heeft wethouder Rik van der Linden de ”kerkenvisie” aangeboden aan het bestuur van het Platform Dordtse Kerken.
Veel gemeenten zijn de laatste jaren aan de slag gegaan met het opstellen van een kerkenvisie. Een motie in 2020 van ChristenUnie/SGP hierover kreeg brede steun in de gemeenteraad van Dordrecht. Dat resulteerde in ”Tussen hemel en aarde. Een visie op gebedshuizen in Dordrecht”. Wethouder Van der Linden (ChristenUnie/SGP) is blij dat de kerkenvisie er ligt.
Heeft Dordrecht veel gebedshuizen?
Van der Linden: „Dordrecht heeft ongeveer veertig gebedshuizen, waaronder twee moskeeën. De synagoge is in 1965 gesloopt door fusie van de Joodse gemeente in Dordrecht met die in Rotterdam. De oudste kerken dateren uit de middeleeuwen. Het bekendst is de Grote Kerk, de eyecatcher van onze stad, prachtig gelegen aan het water. De opening en sluiting van de Dordtse synode vonden hier plaats. Bekend is ook de Augustijnenkerk in de binnenstad. In het bijbehorende kloostercomplex werd in 1572 de eerste vrije Statenvergadering gehouden en daar werd in 1574 een Provinciale Synode van de Gereformeerde Kerk gehouden. Beide kerken zijn nog in gebruik voor de eredienst. Dan wil ik nog noemen de Trinitatiskapel uit de veertiende eeuw, ook in de binnenstad. Deze wordt zowel voor kerkelijke erediensten als voor andere functies gebruikt. Maar er zijn zo veel meer kerken uit de eeuwen erna. In de vorige eeuw en het begin van deze eeuwen zijn er nog steeds kerken gebouwd in Dordrecht, bijvoorbeeld de Open Hof aan de Herschelstraat.”
Zijn er in Dordrecht kerken die een andere functie gekregen hebben?
„Een voorbeeld daarvan is de Bonifatiuskerk uit de negentiende eeuw in de binnenstad, waar appartementen in gekomen zijn. De Sint-Nicolaaskerk uit de vijftiende eeuw herbergt een detailhandel. In de Opstandingskerk uit 1962 is een uitvaartcentrum gevestigd.”
Zijn er in Dordrecht kerken gesloopt, waarvan men achteraf spijt heeft?
„Dat is het geval met de Maranathakerk in Dubbeldam, gebouwd in 1966. Het was een gereformeerde kerk die afgestoten werd door de protestantse gemeente en in 2020 gesloopt is. Veel mensen vinden dat nog steeds jammer. Er zijn in deze eeuw nog twee andere kerken gesloopt: de Onze-Lieve-Vrouwekerk in 2004 en de Morgensterkerk in 2020. Het is jammer dat het gebeurd is. Er moet een brede afweging gemaakt worden voordat tot sloop van een gebedshuis wordt overgegaan.”
Wat is het doel van de kerkenvisie?
„Het uitgangspunt van de gemeente is dat gebedshuizen in principe niet gesloopt worden en dat de gebouwen publiek toegankelijk blijven. Ook na herbestemming zou het verhaal van gebouw en omgeving verteld en beleefd moeten kunnen worden. Combinaties van functies kunnen de voorkeur hebben. De gemeente heeft een bemiddelende rol. Het initiatief ligt bij de gebouweigenaar.”
Wat vindt u zelf?
„Ik hoop dat zo veel mogelijk gebedshuizen blijven staan en hun functie behouden. Sloop is echt de laatste optie. De gemeente heeft desgewenst een rol om gebruikers bij elkaar te brengen. Er is meer vraag naar het gebruik van kerkgebouwen dan op het eerste gezicht gedacht wordt. In het verleden heeft het Leger des Heils het kerkgebouw van de gereformeerde gemeente, die verhuisde, gekocht. Er zijn in Dordrecht nog steeds evangelische en migrantenkerken die een gebouw zoeken.”
Rik van der Linden, wethouder namens ChristenUnie/SGP in Dordrecht