Advocaat: derdelanders liever vandaag dan morgen naar Oekraïne
De zogeheten derdelanders uit Oekraïne verwachten niet dat ze altijd in Nederland mogen blijven. „Ze wachten tot ze terug kunnen naar het land waar ze een band mee voelen. Ze gaan liever vandaag dan morgen terug naar Oekraïne. Maar ze verwachten wel dat hun bescherming hier even lang duurt als die van Oekraïners. Want de oorlog daar is nog niet voorbij”, zegt advocaat Wil Eikelboom, die een van hen bijstaat.
De Raad van State buigt zich maandag over de positie van de derdelanders. Dit zijn mensen die als buitenlander in Oekraïne werkten of studeerden, en daar een tijdelijke verblijfsvergunning hadden. Toen Rusland het land vorig jaar binnenviel, vluchtten zij net als Oekraïners naar andere landen. Ongeveer 2900 derdelanders kwamen in Nederland terecht. Binnen de Europese Unie kregen ze dezelfde rechten als Oekraïense vluchtelingen. Dat betekent dat ze in Nederland en de rest van de EU mogen wonen, werken en studeren. Ook krijgen ze elke maand leefgeld.
Het kabinet wil dat daar voor een deel van de derdelanders een einde aan komt. Lagere rechters spraken elkaar tegen of dat wel mag.
Een van de derdelanders over wie het maandag gaat, was docent traumatologie aan een universiteit in Oekraïne. Een andere man woonde sinds 2016 in dat land. Hij was getrouwd met een Oekraïense, die is overleden. In Nederland heeft hij een nieuwe relatie gekregen met een Oekraïense. Eikelboom: „Hij wil met haar terug naar Oekraïne, het land waar zijn vrouw begraven ligt.” Een andere derdelander was een Marokkaan die in Oekraïne farmacie studeerde en daar in elk geval tot 2025 mocht blijven.
De Staat zegt dat Europa heeft afgesproken om Oekraïners te beschermen. Die maatregel geldt ook voor derdelanders met een permanente verblijfsvergunning voor dat land. „Hun band met het land is dusdanig sterk dat ze moeten worden gezien als Oekraïners”, aldus de landsadvocaat. Bij de zaak van maandag gaat het om derdelanders met een tijdelijke Oekraïense verblijfsvergunning. Nederland heeft volgens de landsadvocaat de vrijheid om hun bescherming te stoppen. Volgens de advocaten van de derdelanders mag Nederland wel besluiten om geen nieuwe derdelanders uit die groep op te vangen, maar mag de al verleende bescherming niet eenzijdig worden stopgezet.
Een ander argument van de Staat is de krapte in de opvang van Oekraïners. Volgens advocaat Eikelboom „is de oplossing gelegen in de uitbreiding van de capaciteit en niet in het beperken van de groep die recht heeft op de opvang”.
