Het Zwitserse bureau voor toerisme promoot Basel als stad met „unlimited culture”, cultuur zonder grenzen. Tijdens een trip door het oude centrum wordt duidelijk waarom. De stad bezit bibliotheken, archieven en vooral musea. Véél musea, uiteenlopend van het Tinguely Museum -met een flinke collectie hedendaagse kunst- tot het papiermuseum, met papiermolens die aangedreven worden door waterraderen.

Maar het opzienbarendst, Basels trots, is zonder twijfel het Antikenmuseum aan de St. Alban-Graben. Het onderkomen bleek vorig jaar net groot genoeg voor een uiterst zeldzame collectie: de schatten uit de Egyptische Vallei der Koningen, met veel goud en glitter. Toetanchamon, de jonggestorven vorst van het oude Egypte, stond centraal in een maanden durende tentoonstelling. Met tussenkomst van het Egyptische parlement lukte het de organisatoren uiteindelijk de kunststukken uit de miljoenencollectie naar Europa te halen. Inmiddels is farao Toet, zoals zijn bijnaam luidt, tot 1 mei in Bonn te bezichtigen, maar vergeten kan Basel de primeur niet gauw.

Erasmus
Ook voor een minder kunst en cultuur minnende Basel-reiziger valt er genoeg te beleven. Veel mensen weten dat niet, klaagt Dorle Schürmann van Basel Tourismus, de plaatselijke VVV. „Die rijden snel door Basel heen om maar zo gauw mogelijk in de zuidelijke bergen te komen.” En dat, zegt ze, is jammer. In het glooiende heuvellandschap valt weliswaar weinig te skiën en vallen ook weinig bergen te bedwingen, er is wel een fascinerend oud stadshart. De naam Basel dateert niet voor niets uit de vierde eeuw, toen nog geschreven als ”Basilia”, een koninklijke burcht.

En het moet gezegd, Basel is de moeite waard. Niet het minst vanwege de sporen van de Reformatie, weliswaar nauwelijks beschreven in de vele toeristische gidsjes, maar toch tastbaar aanwezig. Zo is een van Basels gezichtsbepalende elementen de Münster, een grote, uit rode zandsteen opgetrokken kathedraal in het centrum. De kerk met haar twee slanke torens bleef goeddeels ongeschonden toen in 1356 een grote aardbeving bijna heel Basel zware schade toebracht. In het imposante monument werden rooms-katholieke diensten gehouden, totdat de leer van Calvijn vanuit Genève in 1592 ook Basel bereikte. Dat had ook gevolgen voor het uiterlijk van de kerk: een groep beeldenstormers onthoofdde de stenen apostelen. Nog steeds zijn de gehavende beelden zichtbaar aan de buitenzijde van de kathedraal, die ook nu nog gebruikt wordt voor protestantse doeleinden.

Het bouwwerk heeft een bijzondere band met Nederland: in zijn gewelven ligt het lichaam van niemand minder dan Erasmus van Rotterdam. Hij doceerde lange tijd aan de universiteit van Basel. Een grafsteen in de kerk herinnert aan hem als de grondlegger van het humanisme.

Pontje
Achter de Münster is het goed toeven op de Pfalz, een terras aan de oevers van de Rijn, die dwars door Basel slingert. De grote bomen geven wat schaduw op een warme dag. En wie dat niet genoeg vindt, kan zijn toevlucht tot het water nemen. Via een smalle, steile trap achter de kathedraal is het mogelijk de heuvel waarop de Münster is gebouwd, af te dalen. Een lommerrijk paadje leidt naar een kleine aanlegsteiger, waar een klingelende bel een pontje aan de andere kant van het water in beweging zet waarmee klanten voor weinig geld een aangename overtocht wordt geboden.

Een Zwitserse Heidi met vrolijk springend haar en een gulle lach int de vaargelden, terwijl haar moeder alweer koers zet naar de overkant. Maar zo snel gaat het niet: een vrachtschip wil passeren en dat heeft nu eenmaal voorrang op een drukbevaren rivier als de Rijn.

Even later passeert de Dolfijn traag het pontje. Een Nederlandse vlag wappert fier op de achtersteven. Het is niet het enige Nederlandse schip: even later vaart ook de Willem-Peter uit Werkendam langs, evenals de Jodi uit Lobith en de Lutin II uit Maasbracht. De Nederlandse driekleur is een bekend verschijnsel op de Rijn.

De schuin oplopende kade aan de overkant doet dienst als hangplek voor de plaatselijke jeugd. Een praatje is eenvoudig aangeknoopt. De jeugd vindt het ook: Basel is beslist een mooie stad. Ze kan in ieder geval prima concurreren met dat andere drielandenpunt, de Vaalserberg.

Meer informatie over Basel en Zwitserland: Zwitserland Toerisme, 00800-10020030 (gratis), info@myswitzerland.com en www.MySwitzerland.com.