Liberalisering huren op de lange baan
De plannen van minister Dekker (VROM) om de huurprijzen voor een kwart van de woningen vrij te geven, gaan in de ijskast. Verhuurders moeten eerst bewijzen dat zij voldoende huizen bouwen, kortom „eerst bouwen, dan liberaliseren".
Volgens ingewijden in politiek Den Haag is dit een van de aanpassingen die Dekker (VVD) op aandringen van regeringsfractie CDA heeft aangebracht in haar omstreden huurplannen. Er ligt daardoor „nagenoeg een akkoord", aldus donderdag een welingelichte bron. Het kabinet bespreekt vrijdag de nieuwe versie van Dekkers plannen.
Twee weken geleden zette het CDA Dekker de voet dwars. Zij wil de woningmarkt openbreken met een pakket maatregelen. Vooral het idee om de huurprijs van 600.000 huizen, oftewel 20 procent van alle huurwoningen in Nederland, geleidelijk door de markt te laten bepalen, stuitte op verzet.
Zolang de markt overspannen is, kunnen die liberaliseringsplannen niet doorgaan, meende het CDA. De nieuwe afspraak is dat de huurstijging van deze categorie huizen aan een plafond van 5,4 procent van de zogenoemde WOZ–waarde (van 1999) wordt gebonden.
Zo wordt voorkomen dat mensen die naar een geliberaliseerde woning verhuizen, bijvoorbeeld omdat ze van werk veranderen, geconfronteerd worden met extra hoge huurstijgingen.
Gemeenten en verhuurders krijgen verder de ruimte voor „maatwerk" om moeilijke gevallen, zoals iemand die na een ongeval naar een aangepaste woning moet verhuizen of 65–plussers, tegemoet te komen. Zij mogen dan een woning, die in die geliberaliseerde of vrije sector zou vallen, in het oude regime houden.
Afspraak is verder dat de huren pas mogen worden vrijgegeven als het woningtekort op 1,5 procent ligt. VROM becijferde het tekort in 2002 op 2,5 procent. In 2008 is de eerste meting, te volgen door jaarlijkse beoordelingen. Dan zullen ook echt de beloofde extra woningen gebouwd moeten zijn. „Dan zou je kunnen beginnen te liberaliseren", aldus de zegsman.
D66, dat ook grote moeite had met Dekkers’ inzet, is volgens Kamerlid Bakker akkoord met de nieuwe plannen. Op verzoek van de kleinste regeringsfractie is wel de WOZ–passage aangescherpt. Deze WOZ–waarde wordt momenteel aangepast. Afgesproken is dat het percentage voor het huurplafond „navenant” wordt aangepast. Verder is het nog steeds de bedoeling dat de wooncorporaties 250 miljoen euro aan bezuinigingen op de huursubsidie betalen die minister Dekker moet doorvoeren. Die korting mag niet verhaald worden op de huursubsidiepost of de uitgaven voor stadsvernieuwing, is de afspraak, aldus Bakker.
PvdA–kamerlid Depla noemde het huurcompromis donderdag „uitstel van executie”. Na 2008 worden de huren alsnog geliberaliseerd, stelt hij. Dat kan alleen voorkomen worden als er na de verkiezingen een kabinet van een andere politieke samenstelling komt, aldus Depla. Volgens de PvdA zijn de huren in Nederland vergeleken met andere Europese landen niet te hoog en is een huurverhoging helemaal niet nodig.
De vier grote steden lieten woensdag blijken dat ze bang zijn, bij een mislukking van het huurbeleid, ervoor moeten opdraaien en minder geld krijgen voor herstructurering van oude wijken.