In de strategie, die eind mei naar buiten kwam, heeft gelijkwaardigheid een nadrukkelijke plaats. Bisschop, die partijgenoot Chris Stoffer vervangt en ook namens de ChristenUnie spreekt, hoort graag meer over de inzet daarop, zegt hij tijdens het debat. „In Afrikaanse landen staan traditionele familiewaarden in hoog aanzien. Een oprechte vraag: Is het dan respectvol om een progressieve westerse seksuele rechtenagenda te promoten? Ook hierin geldt immers die mooie zinsnede over begrip van en voor elkaars positie, dacht ik zo”, aldus de SGP’er.

Nederland luistert naar de meningen en visies van anderen, maar blijft staan „voor de universele waarden”, reageert Schreinemacher. „Die noemt u progressieve westerse agenda, maar dat zijn voor ons gewoon universele waarden”. Nederland blijft die ter sprake brengen, stelt ze. „We hebben ruimte voor dialoog, maar universele waarden zijn wat ons betreft niet onderhandelbaar”, aldus de bewindsvrouw voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (BHOS).

VN-verklaring

„Niemand betwist dat respect voor universele waarden een belangrijke internationale basis is om in gesprek te gaan”, reageert Bisschop. „Alleen: wat zijn die waarden? Daar vallen die progressieve westerse seksuele rechten níet onder. Dat wordt wel altijd geroepen en dat wordt gepusht, maar als we teruggaan naar die universele waarden, dan hebben we het bijvoorbeeld over de mensenrechtenverklaring van de VN”, stelt hij.

Volgens de SGP’er is „oppassen” geboden. „De argumentatie die ik vaker hoor, doet ongelooflijk sterk denken aan ”The White Man’s Burden”, waarmee het imperialisme 100, 150 jaar geleden werd gerechtvaardigd”, vervolgt hij. „Volgens mij moeten we daar verre van blijven, want voor je het weet, zit je op een ideologisch neokolonialistische stijl.”

Gegrom

Vervolgens moet Bisschop nog iets van het hart over het gedrag van een collega-Kamerlid van D66. „Ik vind het heel vervelend, maar het valt mij in deze commissie op dat van de zijde van de heer Hammelburg voortdurend buiten de microfoon gegromd, gemompeld en gecommentarieerd wordt.”

„Ik denk dat de heer Bisschop en ik, en het kabinet, het hier gewoon over oneens zijn”, aldus de bewindsvrouw. Buitenlandminister Hanke Bruins Slot (CDA) knikt instemmend. „Wij dringen niets op”, zegt Schreinemacher.

Chagrijn

Tijdens het debat uitten diverse partijen hun chagrijn in de richting van VVD en CDA over de gang van zaken rond het wetsvoorstel voor internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (imvo). Onder meer deze twee partijen hielden vorige week tegen dat het wetsvoorstel van onder meer de ChristenUnie plenair behandeld kan worden. De VVD liet weten zij, en ook CDA, BBB, SGP, JA21 en de Groep Van Haga wil dat over het aangepaste voorstel een advies van de Raad van State komt. De initiatiefnemers, waaronder Stieneke van der Graaf (ChristenUnie), stuurden recent een aangepaste versie naar de Kamer en wilden het politieke debat hierover voeren. Dat zal nu echter niet op korte termijn gebeuren.