Alle 208 aanwezige Democraten in het huis van Afgevaardigden stemden dinsdag voor de afzetting van de Republikein McCarthy als voorzitter. De motie was ingediend door zijn partijgenoot Matt Gaetz, al langer een uitgesproken criticus van McCarthy. Doordat acht radicale Republikeinen net als alle Democraten tegen de voorzitter stemden, had hij niet meer genoeg steun om aan te blijven.

Gaetz en andere hardliners binnen de Republikeinse Partij waren uiterst ontevreden over een begrotingsdeal die McCarthy zaterdag sloot met de Democraten van president Joe Biden. Door die
overeenkomst kon een sluiting van de overheid ternauwernood worden voorkomen. De kleine groep uiterst rechtse Republikeinen beschouwde de samenwerking met de politieke tegenpool echter als hoogverraad.

Wankele positie

Ook de Democraten hadden nog een rekening te vereffenen met McCarthy. Ze waren onder meer woest over het afzettingsonderzoek dat de voorzitter liet instellen tegen de president. Dat hij –noodgedwongen– de samenwerking zocht om een zogeheten shutdown te voorkomen, heeft hem klaarblijkelijk geen krediet opgeleverd.

Toch hadden de Democraten geen succes gehad als er geen rebellerende Republikeinen waren. Binnen de Republikeinse Partij gaan volgens The Washington Post nu stemmen op om afgevaardigde Gaetz uit de fractie te zetten. Critici vrezen politieke chaos en verwijten de opstandige Republikein de toch al wankele positie van hun partij in het Huis te ondermijnen.

Gaetz schetste McCarthy als een onbetrouwbaar figuur, maar daar nemen andere Republikeinen geen genoegen mee. „Hij zou niet meer in de Republikeinse Partij moeten zitten”, foeterde de Republikein Don Bacon volgens The Washington Post. Zijn collega Mike Garcia omschreef Gaetz als een „Republikein die met een schaar aan het rennen is”, ofwel roekeloos bezig is.

Kinderachtig

Ook oud-voorzitter van het Huis Newt Gingrich pleitte er deze week voor Gaetz uit de Republikeinse fractie te zetten. Hij noemde de afgevaardigde in een opiniestuk een „anti-Republikein” die zich „kinderachtig” gedraagt. Gaetz reageerde zelf schouderophalend op alle kritiek. „Als ze me eruit willen zetten, hoor ik het wel als ze daar voldoende steun voor hebben.”

De partij moet nu op zoek naar een nieuwe leider in het Huis, de op twee na belangrijkste functie in de Amerikaanse politiek. Dat is geen gemakkelijke klus. De oud-voorzitter had dit jaar zelf vijftien stemrondes nodig om gekozen te worden. Het is onduidelijk wie hem nu gaat opvolgen. De Republikeinen spreken volgende week dinsdag achter gesloten deuren over een nieuwe voorzitter. De woensdag daarop moet een stemming volgen.

Het lijdt weinig twijfel dat de nieuwe leider van het Huis een zware dobber krijgt aan het verenigen van zijn partij. De eerste testcase staat al voor de deur. De noodfinanciering van de Amerikaanse overheid duurt tot 17 november. Dan zal er opnieuw overeenstemming gevonden moeten worden.