Organisaties: belang snel afschaffen fossiele subsidies is helder
Nu duidelijk is met welke miljardenbedragen de overheid het gebruik van fossiele brandstoffen stimuleert, is het volgens diverse organisaties tijd voor een snelle afschaffing. De effecten die dat zal hebben op „een selecte groep energie-intensieve bedrijven” mag een goed afbouwplan „niet in de weg staan”, zeggen Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO), Milieudefensie, Oil Change International en Fossielvrij NL.
De EU was het in 2016 al eens met een verklaring waarin stond dat „inefficiënte subsidies” op fossiele brandstoffen tegen 2025 afgeschaft moeten zijn. De organisaties willen het kabinet daar graag aan houden. „Wachten maakt het voor alle bedrijven alleen maar erger”, zegt Boris Schellekens van SOMO. „Als je voor 2025 alle fossiele regelingen afbouwt, is er een balans tussen wat politiek haalbaar is en de urgentie van de klimaatcrisis waar we in zitten.”
Schellekens is een van de auteurs van een rapport waarin deze maand werd becijferd dat de overheid jaarlijks 37,5 miljard euro aan inkomsten misloopt door alle voordelen voor ‘fossiel’. Dat bleek nog een onderschatting: volgens een inventarisatie die het kabinet voor Prinsjesdag heeft laten opstellen, ligt het bedrag tussen de 39,7 miljard en 46,4 miljard euro per jaar. Besluiten over het eventueel afbouwen zijn „aan een volgend kabinet”, wordt benadrukt in een bijlage van de miljoenennota.
Het gaat bij deze ‘fossiele subsidies’ niet zozeer om geld dat de overheid overmaakt op de rekening van bedrijven, maar vooral om belastingkortingen en -vrijstellingen. Zo hoeven grootverbruikers van aardgas over het grootste deel van hun verbruik geen energiebelasting te betalen en zijn de lucht- en scheepvaart vrijgesteld van accijns over kerosine en stookolie.
Hiske Arts van Fossielvrij NL ziet in fossiele voordelen ook een probleem voor duurzame bedrijven. „Ze creëren een ongelijk speelveld. Duurzame bedrijven van de bouw tot aan de voedingsindustrie geven aan dat zij hierdoor niet kunnen doorbreken.” Volgens Arts kijkt de politiek te veel naar gevestigde belangen. „Nederland moet een aantrekkelijk vestigingsklimaat creëren voor duurzame bedrijven die ons helpen de klimaatcrisis op te lossen”, vindt ze.
Ook de Jonge Klimaatbeweging vindt een „ambitieus afbouwpad” belangrijk. „Zo komt er heel veel geld beschikbaar om bijvoorbeeld het ov goedkoper of zelfs gratis te maken en krijgen duurzame en circulaire bedrijven een eerlijke kans ten opzichte van hun fossiele concurrenten”, zegt voorzitter Dion Huidekooper.
