De VU mag dan de strijd om de predikantsopleiding van de PKN verloren hebben, op andere fronten zijn inmiddels aardige successen geboekt. Dat varieert van de opleiding voor de Hersteld Hervormde Kerk tot die voor imam. Al eerder was men erin geslaagd de doopsgezinden en de pinkstergemeenten aan zich te binden. Een uiterst gevarieerd gezelschap, waarvan Kuyper bij de oprichting van de VU nooit heeft kunnen dromen.Staatssecretaris Rutte koos de VU uit omdat die universiteit al veel ervaring heeft met moslims en moslimonderwijs en een goed uitgewerkt plan had. Nog dit jaar kan de opleiding beginnen. Met in Nederland opgeleide imams hoopt de regering de integratie van de hier wonende moslimbevolking te bevorderen.

Nu zijn het veelal uit Turkije, Marokko of van elders uit de Arabische wereld afkomstige imams die in de Nederlandse moskeeën voorgaan. Zij spreken geen Nederlands en weten ook weinig af van onze samenleving. Dat is een ongelukkige situatie.

Ook is het de verwachting dat hier opgeleide imams, gerekruteerd uit de tweede generatie allochtonen, een gemoderniseerde islam zullen uitdragen. Zij moeten tegenwicht bieden aan of nog liever in de plaats komen van de conservatieve voorgangers die uit de Arabische landen hierheen gestuurd worden.

Het is echter lang niet zeker dat het ook die kant uit zal gaan. De conservatieve krachten in de moslimwereld zijn uiteraard ook niet gek. Zij hebben wel door waarom niet-moslims zich zo beijveren om hier een imamopleiding van de grond te krijgen. Worden de imams van de VU straks wel als echt erkend? Gelden zij voor de moslimmeerderheid als zuiver in de leer?

Was de kans op succes niet groter geweest wanneer het initiatief voor een Nederlandse imamopleiding uit de kring van de hier wonende moslims was voortgekomen? De voorzitter van het Contactorgaan Moslims en Overheid liet al het dreigement horen dat wanneer de VU-opleiding de Nederlandse moslimgemeenschap niet zint, de daar afgestudeerde imams werkloos zullen worden.

In Turkije mag het dan zo zijn dat imams benoemd worden door een semi-overheidsorgaan en daarvan ook hun congé krijgen wanneer ze dreigen te radicaliseren, in Nederland is de benoeming in handen van de moskeeverenigingen. De ene moskeevereniging is echter de andere niet. Er is zogezegd verschil in ligging, terwijl ook verschillen in etnische herkomst in de moslimwereld een grote rol spelen.

Daarbij komt dat de islam weinig organisatorische structuur heeft. Er is geen islamitisch Vaticaan dat gezaghebbend spreekt en benoemingen kan doen, geen islamitische generale synode die na rijp beraad beslissingen kan nemen en geen islamitisch curatorium dat beslist over de toelating en opleiding tot imam.

Dat maakt het er voor de Nederlandse overheid niet eenvoudiger op. Het is van groot belang om een radicalisering van de hier wonende moslims tegen te gaan. Gematigde imams kunnen daarbij een belangrijke rol spelen. Maar we moeten niet de illusie hebben dat radicalen van het type Mohammed B zich zullen laten leiden door imams die aan de VU zijn opgeleid.