Er is een externe ad-hocintegriteitscommissie ingesteld die onafhankelijk onderzoek zal doen. De voorzitter wil niet ingaan op de aard en het aantal van de meldingen behalve dat er „vrij duidelijke informatie” in stond. Hij erkent dat het besluit grote gevolgen kan hebben in aanloop naar de verkiezingen.

Er kwam onder meer in augustus een melding binnen van een mogelijke integriteitsschending, aldus de voorzitter. De zaak is bij de integriteitssecretaris van de partij gemeld. Het partijbestuur besloot volgens hem uiteindelijk zaterdag Ouwehand niet meer voor te dragen voor het lijsttrekkerschap. Het zou volgens hen „niet integer” zijn om haar voor te dragen na de meldingen. „Dat kun je gewoon niet doen.”

Fractievoorzitter Ouwehand was niet bereikbaar voor commentaar. Tweede Kamerlid Christine Teunissen bleek toen zij gebeld werd om een reactie niet op de hoogte te zijn van het besluit. „Ik weet van niks.” Ook het hoofd voorlichting van de partij wist er niet van.

„Het partijbestuur betreurt het dat het deze beslissing heeft moeten nemen. De kandidatencommissie zal volgende week een nieuwe kandidaat-lijsttrekker selecteren”, staat in een persverklaring van het bestuur.

Ouwehand (1976, Katwijk) staat bekend als een gedegen bestuurder en een goed debater. Ze zit sinds 2006 in de Tweede Kamer en nam het partijleiderschap en fractievoorzitterschap in 2019 over van Marianne Thieme, die een van de oprichters was van de partij.

Vorig jaar zat Ouwehand nog wekenlang thuis met burn-outklachten, maar keerde in februari terug in de Kamer. In de tussentijd nam Teunissen het fractievoorzitterschap over. In 2015 en 2016 was Ouwehand ook al elf maanden uit de running vanwege een burn-out.

In juli maakte Ouwehand bekend opnieuw lijsttrekker te willen worden. Het partijbestuur stond daar toen achter. „Esther heeft laten zien dat ze het gedachtegoed van de Partij voor de Dieren op overtuigende wijze voor het voetlicht kan brengen”, reageerde partijvoorzitter Van der Velden toen.

De Partij voor de Dieren zit met zes zetels in de Tweede Kamer, maar staat al langer in de peilingen op winst. Deze week presenteerde de partij het conceptverkiezingsprogramma. Kernthema’s blijven daarin dierenrechten, natuur, milieu en de klimaatcrisis. De partij houdt op 24 september een verkiezingscongres.