Derdelanders zijn mensen die vanuit andere landen naar Oekraïne waren verhuisd om daar te werken of te studeren. Toen Rusland het land binnenviel, sloegen zij ook op de vlucht. Zij kregen in de gehele Europese Unie, en dus ook in Nederland, dezelfde bescherming en dezelfde rechten als Oekraïners. Het zou naar schatting om zo’n 2900 mensen gaan in ons land.

Het kabinet wil dat de vluchtelingen maandag hun recht op bescherming en opvang kwijtraken. Dan moeten ze ook de gemeentelijke opvanglocaties of gastgezinnen verlaten. Enkele honderden derdelanders hebben tot nu toe asiel aangevraagd. Wie dat maandag niet heeft gedaan, moet Nederland binnen 28 dagen verlaten.

De rechtbank in Rotterdam bepaalde enkele weken geleden dat de overheid het recht heeft om de bescherming in te trekken. De rechtbank Den Haag besliste woensdag juist in drie zaken dat alleen Europa de bescherming kan stoppen. Nederland mag daar niet van afwijken. In beide gevallen is hoger beroep aangekondigd, maar de Raad van State kan daar voor maandag geen duidelijkheid over geven.

De Amsterdamse wethouder Rutger Groot Wassink is voorzitter van een VNG-commissie over asiel en migratie. Hij zegt dat zijn commissie de staatssecretaris al anderhalf jaar om duidelijkheid vraagt. „Het is ontzettend vervelend dat dit nu allemaal op het laatste moment en onder hoogspanning gebeurt. Maar besluiten van gemeenten hebben invloed op de levens van de betrokken derdelanders. Voorkomen moet worden dat wij nu onomkeerbare beslissingen nemen die later blijken onzorgvuldig of onjuist te zijn geweest.”