In lagere concentraties, die binnen de norm vallen, zijn schadelijke bestrijdingsmiddelen aanwezig in wel 80 procent van de onderzochte gebieden. Dat waren er in totaal 153.

Voor een aantal stoffen worden de normen tot wel honderd keer overschreden. In het onderzoek is specifiek gekeken naar bestrijdingsmiddelen waar de Europese Unie van af wil zodra een minder schadelijk alternatief is ontwikkeld. Ze zijn nu nog legaal, omdat ze bijvoorbeeld veel in de landbouw worden gebruikt. Ook het veelbesproken glyfosaat, dat waarschijnlijk kankerverwekkend is, werd onderzocht. De stof zit in ongeveer de helft van de onderzochte wateren.

Het onderzoek duidt erop dat de laatste jaren geen vooruitgang zit in het tegengaan van watervervuiling met giftige stoffen. In tien jaar tijd zijn de overschrijdingen niet gedaald volgens deze studie. Programmaleider bestrijdingsmiddelen Berthe Brouwer van Natuur & Milieu vindt het zorgwekkend. „Nederland is een grootverbruiker van landbouwgif en in het water zie je daar de trieste gevolgen van”, zegt ze. „Dieren en planten worden ziek en gaan dood.”

Nederland zal de komende jaren flink aan de slag moeten om te voldoen aan de Europese Kaderrichtlijn Water. Uiterlijk in 2027 moeten alle EU-landen aan de doelen uit die richtlijn voldoen. Uit diverse publicaties is al gebleken dat Nederland daar nu bij lange na niet aan voldoet. Natuur & Milieu vindt dat de overheid daarom snel in actie moet komen en de regels voor het gebruik van bestrijdingsmiddelen moet aanscherpen.

Dat kan grote gevolgen hebben, zo zeggen milieuorganisaties, maar bijvoorbeeld ook de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli). Dit belangrijke adviesorgaan waarschuwde in mei het kabinet en de Tweede Kamer dat de doelen met het huidige beleid niet worden gehaald. Daardoor kunnen volgens de raad tal van economische activiteiten gaan vastlopen, vergelijkbaar met hoe dat eerder is gebeurd in het stikstofdossier.