Deze categorie was zelfs de sterkste stijger onder de misdrijven op de weg, zowel ten opzichte van vorig jaar als voor de coronapandemie. Dat blijkt uit een analyse van politiecijfers door het ANP. De politie verklaart de toename onder andere door „minder bereidheid zich aan de verkeersregels te houden”.

De politie telt alle misdrijven waarbij iemand zonder de juiste papieren of toestemming achter het stuur zit bij elkaar op. Binnen deze categorie valt onder meer rijden zonder geldig rijbewijs en rijden met een valse kentekenplaat. In het eerste halfjaar van 2023 registreerde de politie ruim 6400 van zulke overtredingen.

De stijging is al langer gaande. In de eerste zes maanden van 2013 werden zo’n 2600 van dergelijke misdrijven op de weg geregistreerd, in 2019 waren het er bijna 3700. De politie is niet vaker gaan controleren, zegt een woordvoerder. Wel neemt het aantal voertuigen met een kenteken toe. „De politie ziet dan ook als verklaring enerzijds de toename van het aantal voertuigen op de weg, tegelijk komen overtredingen vaker voor.”

Tijdens de coronapandemie - in 2020, 2021 en 2022 - steeg het aantal mensen dat zonder geldig rijbewijs of kenteken rondreed en door de politie werd gesnapt eveneens. En dat terwijl er vanwege maatregelen zoals het thuiswerkadvies een stuk minder auto’s op de weg reden. De woordvoerder legt uit dat er in 2020 en 2021 sprake was van een tijdelijke stijging van onder meer het aantal straatraces en mensen die zonder rijbewijs de weg opgingen. „Minder bestuurders pleegden dus meer of andersoortige overtredingen”.

Volgens verkeerspsycholoog en docent aan de politieacademie Matthijs Dicke ontbreekt onderzoek naar de precieze redenen voor de toename van het aantal verkeersovertredingen. „De meest voor de hand liggende gedachte is: de blik op autoriteit verandert, mensen denken meer individualistisch.” Dat zou kunnen betekenen dat bijvoorbeeld minder mensen het een probleem vinden om zonder rijbewijs de weg op te gaan.

Volgens Dicke wordt het verkeer al jaren onveiliger. De mensen die zonder geldig rijbewijs of kenteken rondrijden, vinden het mogelijk ook minder nodig zich aan andere regels te houden, zoals een snelheidslimiet. „Hier moet echt wat aan gebeuren. Maar dat begint met goed inzicht in waar het gevaar precies zit.”