Malema scandeerde die woorden zaterdag bij het tienjarig jubileum van zijn partij in het FNB-stadion bij Johannesburg.

Op beelden die rondgaan op X (voormalig Twitter) is te zien hoe Malema in een overvol stadion het controversiële lied zingt. Hij herhaalt daarbij meerdere keren de woorden ”Dood de boer” en maakt met zijn hand schietgebaren in de lucht. De ongeveer 100.000 bijna uitsluitend zwarte Afrikanen –gehuld in het felle rood van de ultralinkse EFF– stemmen vol overgave in met het strijdlied, dat na de afschaffing van de apartheid ontstond en zou verwijzen naar de blanke minderheid in het land.

Tiran

Prominente Afrikaners veroordelen vol afschuw de uitlatingen van Malema. „Hij wil een burgeroorlog ontketenen”, reageerde John Steenhuisen, de leider van Zuid-Afrika’s grootste oppositiepartij Democratische Alliantie (DA), op X. Dinsdag riep Steenhuisen in een brief president Cyril Ramaphosa op zich uit te spreken. De DA-leider zal een klacht tegen Malema indienen bij de VN-Mensenrechtenraad. En ook tegen de regering omdat die Malema zijn gang lieten gaan.

Ook Kallie Kriel, hoofd van burgerrechtenorganisatie AfriForum, reageert afkeurend op de uitlatingen van Malema. „Het is puur racisme en het polariseert. De woorden getuigen van een geweldige haat tegen Afrikaners en scheppen een geweldsklimaat onder de zwarte bevolking tegen blanken.”

Burgerrechtengroepen klaagden Malema al meerdere keren aan vanwege zijn oproepen tot geweld tegen blanken –onder meer doordat hij Dubul’ibhunu zong. In 2011 oordeelde de rechter in Zuid Gauteng dat de taal in het lied haatdragend is en de rechtbank verbood Malema het nog langer te zingen. Hij veranderde zijn bewoording daarop een tijdje in „Kus de boer”.

In 2022 daagde Afriforum Malema opnieuw voor de rechter. In die zaak verklaarde de rechtbank dat het ”Dood de boer” onder de vrijheid van meningsuiting valt. „Boer” zou niet letterlijk naar blanken verwijzen. AfriForum tekende bij de Hoge Raad tegen de uitspraak beroep aan. Hun zaak wordt op 4 september behandeld.

Afslachten

De EFF reageert ook bij de jongste ophef door te verwijzen naar de uitspraak van de rechter uit 2022. „Ik roep niet op tot het afslachten van individuele boeren”, zei Malema woensdag op een persconferentie. „Ik refereert naar het systeem van apartheid en onderdrukking in Zuid-Afrika. Dat is voor mij onacceptabel.” Volgens Malema is zijn partij niet „anti-blank”, maar wil de linkse EFF „gelijke rechten voor de zwarte meerderheid in het land”.

Ideologisch gezien is zijn partij communistisch. Ook steunt de EFF de Russische aanval op Oekraïne. Malema staat bekend om zijn misdragingen en is al meerdere keren uit de vergaderzaal verwijderd. In 2018 ontstond er zelfs een vechtpartij tussen zijn EFF en de DA.

Bij de verkiezingen in 2024 zou Malema’s partij zomaar goed kunnen scoren. Na jaren van wanbeheer van de ANC-partij –die sinds de afschaffing van de apartheid in 1994 aan het roer staat– groeit de populariteit van de EFF. Landelijk gezien kunnen ze rekenen op 13 procent van de stemmen, blijkt uit peilingen. De ANC kan weliswaar nog op de helft van de stemmen rekenen, maar in de provincie West-Kaap heeft de EFF de regeringspartij in de peilingen al ingehaald.